WSNP

Zie ook het algemene artikel over faillissement.

De Wet Schuldsanering Natuurlijke Personen of WSNP is in 1998 opgesteld om burgers een extra mogelijkheid te bieden op een schuldenvrije toekomst.

Het ontstaan

Wanneer een persoon of bedrijf niet langer in staat is om zijn schulden te betalen, kan de rechter een faillissement uitspreken. Een faillissement is een van de zwaarste zaken die een persoon kan meemaken, en blijft doorgaans iemand levenslang achtervolgen. Bedrijven die levensvatbaar zijn kunnen surseance van betaling aanvragen. Voor burgers stond deze mogelijkheid ook open, maar in de praktijk konden burgers zelden tot een akkoord komen met schuldeisers. Wanneer een faillissement wegens gebrek aan baten wordt opgeheven, blijven de schulden bestaan. Sterker nog, de rente loopt door en de declaraties van de curator komen er ook nog bij. Op deze manier kan iemand in een uitzichtloze situatie raken, en levenslang door schulden achtervolgd worden. Om hier een oplossing voor te voorzien, is de Wet Schuldsanering Natuurlijke Personen in de faillissementswet opgenomen.

WSNP aanvragen

Of iemand toegang heeft tot de WSNP hangt van een aantal factoren af. De onderstaande factoren gelden als richtlijn, de uiteindelijke beslissing of iemand wordt toegelaten is echter aan de rechter.

• De aanvrager moet problematische schulden hebben. Hier wordt onder verstaan dat iemand redelijkerwijs niet in staat is om binnen een tijd van jaren zijn schulden in te lossen.
• Een minnelijk akkoord en schuldhulpverlening zijn onmogelijk gebleken.
• De aanvrager heeft de afgelopen 10 jaar geen beroep gedaan op de WSNP.
• De schulden zijn te goeder trouw ontstaan.
• Er is geen sprake van onverantwoord koopgedrag.

De procedure

Wanneer de rechter de toepassing van de WSNP uitspreekt, zal de rechter tegelijkertijd een bewindvoerder en een rechter-commissaris aanwijzen. De bewindvoerder is vergelijkbaar met de curator, er zijn echter een aantal verschillen. Net als bij een faillissement wordt de naam van de saniet gepubliceerd in de dagbladen en het staatsblad. Wanneer de WSNP van toepassing is verklaard vervallen alle beslagen die gelegd zijn, en moeten schuldeisers hun vordering ter verificatie aan de bewindvoerder overleggen. Samen met de saniet zal de bewindvoerder een saneringsplan opstellen en er op toezien dat dit wordt uitgevoerd.

Een schuldsanering middels de WSNP duurt normaalgesproken drie jaar, met een maximum van vijf jaar. Gedurende deze tijd moet de saniet leven van een bedrag dat gelijk staat aan de beslagvrije voet (en misschien een heel klein beetje meer). Al het meerdere wat de saniet verdient wordt op een bankrekening van de bewindvoerder gestort. De saniet moet zich inspannen om zo veel mogelijk geld voor zijn schuldeisers te verzamelen. Dit kan dus ook een baanwisseling of verhuizing inhouden. Alles wat de saniet extra verdient moet op de rekening van de bewindvoerder worden gestort. Uiteraard zal het gehele vermogen van de saniet worden geliquideerd.

Wanneer de saniet zijn verplichtingen nakomt, zal de rechter na het aflopen van de sanering een schone lei verstrekken. De schuldeisers worden betaald voorzover er geld verzameld is, en het resterende bedrag van de vordering wordt een natuurlijke verbintenis. De schulden blijven dus wel bestaan, maar schuldeisers kunnen geen invorderingsmaatregelen zoals beslaglegging meer nemen.

Verplichtingen van de saniet

De saniet heeft gedurende de WSNP de volgende verplichtingen:

• Alle verdiensten boven de beslagvrije voet plus vrijgelaten bedrag moeten naar de bewindvoerder worden overgemaakt, naar de zogenaamde Boedelrekening.
• Zich inspannen om zo veel mogelijk te verdienen, ook door bijv. meer of langer te gaan werken.
• Geen nieuwe schulden maken. Hieronder valt ook het zo laag mogelijk houden van bestaande kosten. Dit kan betekenen dat de saniet bijvoorbeeld zijn dure verhypothekeerde huis moet verkopen en in een goedkoop appartement moet gaan wonen. Ook in een huursituatie kan verlangd worden dat een minder dure woning wordt betrokken.
• Voor bepaalde handelingen toestemming vragen aan de bewindvoerder. Bijvoorbeeld wanneer een groter bedrag moet worden opgenomen voor een aankoop van een huishoudelijk apparaat.

Meestal laat de rechter-commissaris een iets hoger bedrag dan de beslagvrije voet vrij, om de schuldenaar te motiveren toch te werken. De praktijk wijst namelijk uit dat een schuldenaar anders zo gedemotiveerd raakt dat de baas overgaat tot ontslag.

Voor de schone lei zal dus hard gewerkt moeten worden. In zeer veel gevallen voldoet de saniet hier niet aan. Een geval is bekend van een saniet die in een Porsche bleek rond te rijden, en dus waarschijnlijk inkomsten en vermogen had verzwegen. In een dergelijk geval wordt de schone lei geweigerd en wordt de saniet alsnog failliet verklaard. Ook kan de schone lei achteraf worden ingetrokken als blijkt dat de saniet onvoldoende heeft meegewerkt, of middelen heeft verzwegen.

Controle

De bewindvoerder ziet streng toe dat de saniet zijn verplichtingen nakomt. Zo geldt er een postblokkade die minimaal het eerste jaar van de sanering loopt, en daarna kan deze op verzoek van de bewindvoerder worden opgeheven. Ook kan de bewindvoerder een huisbezoek afleggen wanneer het hem schikt. De saniet is verplicht om de bewindvoerder overal toe te laten, en alle informatie te verschaffen die de bewindvoerder vraagt.

Schuldeisers

Voor schuldeisers betekent de WSNP dat zij worden gedwongen om mee te werken aan de sanering. Gedurende de looptijd van de sanering kunnen er geen beslagen worden gelegd, en wordt de rente over de vorderingen stilgezet.

Bij faillissement

Wanneer het faillissement is of wordt uitgesproken kan de gefaillieerde een beroep doen op de WSNP. Wanneer het faillissementsrekest aan een natuurlijke persoon wordt gestuurd, zal de griffier van de rechtbank een formulier bijsluiten waarmee de natuurlijke persoon die op het punt van een faillissement staat een verzoek kan indienen voor toepassing van de WSNP. Het faillissement wordt in dat geval wanneer de natuurlijke persoon voldoet aan de voorwaarden voor WSNP omgezet in een sanering. Wanneer een saniet echter niet meewerkt en daardoor de sanering wordt beeindigd, zal het faillissement herleven. Alle rente en kosten herleven dan ook, en doorgaans wordt de bewindvoerder direct aangewezen tot curator.

Kritiek

De WNSP is geschreven voor natuurlijke personen, die in priv� schulden hebben gemaakt. Een voorbeeld is de klant die zijn creditcard te veel heeft gebruikt, en met een schuld komt te zitten waar hij door de rente op rente niet meer uitkomt. Voor ondernemers-natuurlijke personen (��nmanszaken, maatschappen, VOF's) bestaat een dergelijke regeling niet. Het resultaat is dat zij ook van WNSP gebruik maken wanneer zij niet meer uit hun schulden komen. Een voorbeeld zijn de gedupeerde veehouders die door varkenspest en MKZ failliet raakten. Vergelijkbaar zijn jonge ondernemers wiens onderneming door te veel priv�-opnames failliet gaat.

De WNSP is namelijk gericht op het liquideren van het gehele vermogen ten behoeve van schuldeisers. Dit betekent dat in beginsel nog levenskrachtige ondernemingen, die best een doorstart zouden kunnen maken, worden geliquideerd. Een akkoord is vaak ook niet mogelijk, omdat preferente schuldeisers als de fiscus vaak dwars liggen. Dit is uit het oogpunt van de maatschappij erg jammer, en leidt tot kapitaalvernietiging.

Externe link

• [http://www.wsnp.rvr.org Offici�le site Wet Schuldsanering Natuurlijke Personen]