DSM-IV

Inleiding

De DSM in DSM-IV staat voor Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders. De IV geeft aan dat het de vierde editie betreft. De volgende editie wordt dus DSM-V. De DSM-IV is een systeem voor onderzoek naar psychische stoornissen, afwijkingen en functioneren. De DSM-IV bestaat uit 5 assen die elk een ander aspect beschrijven.

As I

As I beschrijft klinische syndromen. Het gaat hier om bepaalde symptomen die langere tijd of herhaaldelijk aanwezig moeten zijn in een bepaalde samenhang.

De volgende stoornissen kunnen gediagnoseerd worden in As I:

Stoornissen in de kindertijd

• Zwakzinnigheid
• Leesstoornis
• Rekenstoornis
• Stoornis in de schriftelijke uitdrukkingsvaardigheid
• Leerstoornis NAO
• Coordinatieontwikkelingsstoornis
• Autistische stoornis
• Aandachtstekortstoornis met hyperactiviteit
• Gedragsstoornis
• Gedragsstoornis NAO

Psychotische stoornissen

• Schizofrenie
• Schizoaffectieve stoornis
• Schizofreniforme stoornis
• Waanstoornis
• Kortdurende psychotische stoornis
• Gedeelde psychotische stoornis
• Psychotische stoornis door lichamelijke aandoening
• Psychotische stoornis door een middel
• Psychotische stoornis NAO

Stemmingsstoornissen

• Depressieve stoornis eenmalig
• Depressieve stoornis recidiverend
• Dysthyme stoornis
• Depressieve stoornis NAO
• Bipolaire I stoornis, eenmalige manische episode
• Bipolaire I stoornis, laatste episode hypomaan
• Bipolaire I stoornis, laatste episode manisch
• Bipolaire I stoornis, laatste episode gemengd
• Bipolaire I stoornis, laatste episode depressief
• Bipolaire I stoornis, laatste episode niet gespecificeerd
• Bipolaire II stoornis
• Cyclothyme stoornis
• Bipolaire stoornis NAO
• Stemmingsstoornis door lichamelijke aandoening
• Stemmingsstoornis door een middel
• Stemmingsstoornis NAO

Angststoornissen

• Paniekstoornis zonder agorafobie
• Paniekstoornis met agorafobie
• Agorafobie zonder paniekstoornis in de voorgeschiedenis
• Specifieke fobie
• Sociale fobie
• Obsessief-compulsieve stoornis
• Posttraumatische stressstoornis
• Acute stress-stoornis
• Gegeneraliseerde angststoornis
• Angststoornis door lichamelijke aandoening
• Angststoornis door een middel
• Angststoornis NAO

Somatoforme stoornissen

• Somatisatiestoornis
• Ongedifferentieerde somatoforme stoornis
• Conversiestoornis
• Pijnstoornis
• Hypochondrie
• Stoornis in de lichaamsbeleving
• Somatoforme stoornis NAO

Gesimuleerde stoornissen

• Gesimuleerde stoornis met hoofdzakelijk psychische verschijnselen
• Gesimuleerde stoornis met hoofdzakelijk lichamelijke verschijnselen
• Gesimuleerde stoornis met gecombineerde psychische en lichamelijke verschijnselen
• Gesimuleerde stoornis NAO

Dissociatieve stoornis

• Dissociatieve amnesie
• Dissociatieve fugue
• Dissociatieve identiteitsstoornis
• Depersonalisatiestoornis
• Dissociatieve stoornis NAO

Seksuele en gender-identiteitsstoornissen

• Seksuele stoornis met verminderd verlangen
• Seksuele aversiestoornis
• Seksuele-opwindingsstoornis bij de vrouw
• Erectiestoornis bij de man
• Orgasmestoornis bij de vrouw
• Orgasmestoornis bij de man
• Vroegtijdige ejaculatie
• Dyspareunie
• Vaginisme
• Seksuele dysfunctie door een lichamelijke aandoening
• Seksuele dysfunctie door een middel
• Seksuele dysfunctie NAO
• Exhibitionisme
• Fetisjisme
• Pedofilie
• Seksueel masochisme
• Seksueel sadisme
• Fetisjistisch transvestitisme
• Voyeurisme
• Parafilie NAO
• Genderidentiteitsstoornis
• Genderidentiteitsstoornis NAO

Eetstoornissen

• Anorexia nervosa
• Bulimia nervosa
• Eetstoornis NAO

Slaapstoornissen

• Primaire insomnia
• Primaire hypersomnia
• Narcolepsie
• Slaapgebonden ademhalingsstoornis
• Slaapstoornis gebonden aan de circadiane ritmiek
• Dyssomnia NAO
• Nachtmerries
• Pavor nocturnus
• Slaapwandelen
• Parasomnia NAO
• Insomnia in samenhang met een As I of As II stoornis
• Hypersomnia i.s.m. een As I of As II stoornis
• Slaapstoornis door lichamelijke aandoening
• Slaapstoornis door een middel

Stoornissen in impulsbeheersing

• Periodiek explosieve stoornis
• Kleptomanie
• Pyromanie
• Pathologisch gokken
• Trichotillomanie
• Stoornis in impulsbeheersing NAO

Aanpassingsstoornissen

• Aanpassingstoornis met depressieve stemming
• Aanpassingstoornis met angst
• Aanpassingsstoornis met gemengd angstige en depressieve kenmerken
• Aanpassingsstoonis met een stoornis in het gedrag
• Aanpassingsstoornis met een gemengde stoornis van emoties en gedrag
• Aanpassingsstoornis niet gespecificeerd

As II

As II beschrijft persoonlijkheids- en ontwikkelingsstoornissen. Het gaat hier doorgaans om stoornissen waar psychiatrische begeleiding nodig is voor een effectieve behandeling.

Persoonlijkheidsstoornissen worden ingedeeld in drie clusters:

Cluster A

Cluster A omvat de stoornissen die zich uiten in vreemd en/of excentriek gedrag. Vaak gaan Cluster A stoornissen samen met psychotische problemen, zoals wanen, hallucinaties, onsamenhangende gedachtengang, bizar of chaotisch gedrag, of vervlakt en apathisch gedrag.

Ook wanneer er geen sprake is van psychotische verschijnselen kan het iemands functioneren ernstig beinvloeden of iemand een gevaar voor zichzelf of zijn/haar omgeving maken.

In Cluster A worden de volgende persoonlijkheidsstoornissen onderscheiden:

• Paranoide persoonlijkheidsstoornis
• Schizoide persoonlijkheidsstoornis
• Schizotypische persoonlijkheidsstoornis

Cluster B

• Cluster B omvat persoonlijkheidsstoornissen waarbij de patient als theatraal wordt ervaren.

Cluster C

• Cluster C omvat persoonlijkheidsstoornissen waarbij de patient als angstig of kwetsbaar wordt ervaren.

Overig

Verder kan er ook sprake zijn van een persoonlijkheidsstoornis niet anders omschreven, die buiten de clusters valt.

As III

As III beschrijft lichamelijke aspecten, zoals chronische ziekten en handicaps, die van belang kunnen zijn en/of in verband staat met eventuele stoornissen of afwijkingen.

As IV

As IV beschrijft psychische problemen van voorbijgaande aard, zoals relatieproblemen, financiele problemen, en andere dingen die zich in een levensloop kunnen voordoen die invloed hebben op de psychische staat.

As V

As V beschrijft de Global Assesment of Functioning (GAF). Dit is een globale beoordeling van het functioneren in het geheel, waarbij een score wordt gegeven tussen de 1 en 100.