Partij van de Arbeid (Nederland)
De Partij van de Arbeid (PvdA) is een centrumlinkse partij van sociaaldemocratische signatuur.
Inhoud
Algemeen[bewerken]
De PvdA is in 1946 opgericht. Vanwege de gezamenlijk doorstane ervaringen in de Tweede Wereldoorlog wilden een aantal (vooral linkse) politici de vooroorlogse politieke verhoudingen doorbreken en de toentertijd heersende tegenstellingen tussen confessionele en niet-confessionele partijen tenietdoen. Dit werd de 'doorbraak'-gedachte genoemd.
Drie vooroorlogse partijen gingen in de PvdA op:
- Christelijk-Democratische Unie (CDU)
- Sociaal-Democratische Arbeiderspartij (SDAP)
- Vrijzinnig-Democratische Bond (VDB)
In 1947 scheidden de rechts-liberalen zich echter af en verenigden zich in 1948 in een nieuwe liberale partij, de VVD. Van meet af aan is zij een grote partij geweest die dikwijls aan het landsbestuur heeft deelgenomen en ook diverse keren de premier heeft geleverd. Eind jaren zestig maakte de PvdA door de groepering Nieuw-Links een radicalisering door. In de jaren negentig schudde de PvdA haar sociaal-democratische veren voor een behoorlijk gedeelte van zich af en schoof enigszins op naar het midden van de politiek. Van 1994 tot 2002 nam zij deel aan de regering (de Paarse kabinetten) en leverde ook de minister-president (Kok). Sinds 2002 zit zij in de oppositie, mede vanwege een dramatisch verlies bij de verkiezingen (het Fortuyn-effect) waardoor zij uitkwam op 23 zetels. Het jaar daarop had zij deze teruggang nagenoeg ongedaan gemaakt door 42 zetels te behalen. In de peilingen stond de PvdA geruime tijd op winst maar van lieverlee sloeg dit om in verlies, tegen het eind zelfs fors verlies. Bij de verkiezingen van 2006 kwam ze dan ook uit op 33 zetels.
Bekende PvdA'ers zijn de oud-premiers wijlen Willem Drees, wijlen Joop den Uyl en Wim Kok.
Huidig politiek leider is Diederik Samsom en de partijvoorzitter is Hans Spekman.
In het Europees Parlement is de PvdA aangesloten bij de PES-fractie; PES staat voor Europese Sociaal-Democraten. Ieke van den Burg is de Nederlandse fractievoorzitter.
De PvdA doet mee aan het Kabinet-Balkenende IV.
Standpunten[bewerken]
Zie daarvoor: PvdA-standpunten.
Zetelverloop Tweede Kamer[bewerken]
- 1918 - 43 - (SDAP 33, VDB 8, CDU 2)
- 1922 - 38 - (SDAP 30, VDB 8, CDU 0)
- 1925 - 47 - (SDAP 36, VDB 11, CDU 0)
- 1929 - 47 - (SDAP 36, VDB 11, CDU 0)
- 1933 - 44 - (SDAP 33, VDB 9, CDU 2)
- 1937 - 47 - (SDAP 35, VDB 9, CDU 3)
- 1946 - 44
- 1948 - 41
- 1952 - 45
- 1956 - 50
- 1959 - 48
- 1963 - 43
- 1967 - 37
- 1971 - 39
- 1972 - 43
- 1977 - 53
- 1981 - 44
- 1982 - 47
- 1986 - 52
- 1989 - 49
- 1994 - 37
- 1998 - 45
- 2002 - 23
- 2003 - 42
- 2006 - 33
Omdat de Tweede Kamer voor 1956 maar over 100 zetels beschikte zijn vanwege de vergelijkbaarheid het aantal zetels uit die periode omgerekend naar 150 zetels.
In de peilingen[bewerken]
Zetelverloop Eerste Kamer[bewerken]
- 1946 - 21
- 1948 - 21
- 1951 - 21
- 1952 - 21
- 1955 - 21
- 1956 - 22
- 1960 - 23
- 1963 - 25
- 1966 - 22
- 1969 - 20
- 1971 - 18
- 1974 - 21
- 1977 - 25
- 1980 - 26
- 1981 - 28
- 1983 - 17
- 1986 - 17
- 1987 - 26
- 1991 - 16
- 1995 - 14
- 1999 - 15
- 2003 - 19
- 2007 - 14
Omdat de Eerste Kamer voor 1956 maar over 50 zetels beschikte zijn vanwege de vergelijkbaarheid het aantal zetels uit die periode omgerekend naar 75 zetels.
Zetelverloop Europees Parlement[bewerken]
- 1979 - 10
- 1984 - 10
- 1989 - 9
- 1994 - 7
- 1999 - 5
- 2004 - 7
De behaalde zetels van voor 2004 zijn omgerekend naar 27 zetels.
Links[bewerken]
- PvdA
- Tweede Kamerfractie
- Eerste Kamerfractie
- Europees Parlementsfractie
- Jongerenorganisatie - Jonge Socialisten in de PvdA (JS)
- Wetenschappelijk bureau - Wiardi Beckman Stichting (WBS)
- Documentatiecentrum Nederlandse Politieke Partijen
- Instituut voor Publiek en Politiek
- Parlement & Politiek
Overzicht Nederlandse politieke partijen[bewerken]
CDA - CU - D66 - GL - PvdA - PvdD - PVV - SGP - SP - VVD - NCPN - Piratenpartij
