Met een botte schaar is het slecht varkens porren

Uit FOK!wiki
Ga naar: navigatie, zoeken

Dit spreekwoord is afkomstig uit dit topic in TTK.
Link naar forumpost

Oorsprong:[bewerken]

Vaak wordt gedacht dat dit een van de spreekwoorden is die teruggaat op een veeboerderij met varkens en een gebruik daarbij, maar dat is een misvatting. Dit spreekwoord is ontstaan in de barbiersgildes van de Middeleeuwen. Dat een barbier meer is dan iemand die haren kapt is algemeen bekend, minder bekend is dat het beroep ook een zeker aanzien had. De barbier trad ook op als genezer en tandarts, veelal om bloederige "operaties" te doen, zoals aderlaten.

Bij het bijwerken van de baard of snor en het haar werd door de barbier een scheermes gebruikt, en ook voor de operaties werd dat mes soms niet geschroomd, omdat het een scherp en precies te hanteren instrument is. De barbieren zelf waren er maar al te goed van op de hoogte dat ze genoten van een ietwat hoger aanzien, maar soms kwam er een klant die dat verschil niet zo in de gaten had. Deze dacht dan even hoog van de toren te kunnen blazen, tot groot ongenoegen van de barbier.

Het was ook niet ongebruikelijk dat er in dat soort gevallen niet zo secuur gebruik gemaakt werd van een scheerriem, en het scheermes dus niet helemaal scherp was. Tot grote agonie van de patient. Wanneer de barbier dan terug in het gildehuis kwam om na een dag werken een koude pul bier te nuttigen riep hij dan ook gemoedelijk tegen zijn medebarbieren "Een ding is zeker, met 'n bot scheermes is het slecht vèrkens porren", waarbij de vèrkens (varkens) sloeg op de patient die het te hoog in zijn bol had. Dit werd dan beantwoord door schatergelach.

Vroeger was het spreekwoord dus "Met een botte scheer(mes) is het slecht varkens porren", maar door de eeuwen heen is de schaar een steeds belangrijkere rol gaan spelen bij de barbieren, die vervolgens zich steeds minder met de chirurgijn bezig hield, vandaar de verbastering tot "schaar".

Betekenis:[bewerken]

Men gebruikt dit spreekwoord vooral in de situaties waarbij er contact is geweest met onaardige mensen, maar die je op hun nummer hebt gezet. Boontje komt om zijn loontje is hier qua betekenis aan verwant.

Voorbeeld:[bewerken]

"Vandaag kleefde er toch iemand aan mijn bumper op de A50! Toen ben ik maar even op de rem gaan staan, want ja, Met een botte schaar is het slecht varkens porren"