Christen-Democratisch Appèl (CDA)

Het Christen-Democratisch App�l (CDA) vertegenwoordigt in Nederland de christen-democratie en kan worden gezien als een partij die tot de middenmoot van de politiek behoort.

Algemeen

Het CDA is in 1980 door een fusie ontstaan. De fuserende partijen waren:

• Anti-Revolutionaire Partij (ARP)
• Christelijk-Historische Unie (CHU)
• Katholieke Volkspartij (KVP)

NB. de KVP is de opvolger van de vooroorlogse Rooms-Katholieke Staatspartij (RKSP).

Het CDA en een of meer van haar voorgangers hebben bijna altijd in de regering gezeten. De ontkerkelijking die eind jaren zestig in Nederland inzette heeft ook het CDA niet onberoerd gelaten. Een confessionele partij zijnde haalt zij immers veel van haar kiezers uit kerkelijke kringen. Sinds 1967 loopt het zeteltal van het CDA dan ook terug; deze neergaande lijn werd onderbroken tijdens het premierschap van Lubbers die het CDA zowel in 1986 als in 1989 op 54 zetels wist te brengen. In 1994 volgde echter een dramatische teruggang naar 34 zetels en een acht jaar durende oppositie. Het CDA maakte een deel van dit verlies in 2002 weer goed, mede omdat zij werd beschouwd als een veilige haven vanwege de moord op de LPF-lijsttrekker Pim Fortuyn vlak voor de verkiezingen van 2002. Sinds dat jaar is zij weer een van de regeringspartijen en levert zij zelfs de premier (Jan Peter Balkenende) in de kabinetten Balkenende I en Balkenende II. Bij de verkiezingen voor de Tweede Kamer van 2003 behaalde zij 44 zetels. In de peilingen staat zij echter een stuk lager.

Het CDA heeft 'legendarische' politici voortgebracht zoals de voormalige premiers Dries van Agt en Ruud Lubbers.

Fractieleider in de Tweede Kamer is Maxime Verhagen. In het Europarlement zit de CDA-fractie (fractievoorzitter Camiel Eurlings) bij de fractie Europese Volkspartij en Europese Democraten. De Europese Volkspartij (EVP) staat voor de Europese christen-democraten.

Standpunten

Zie daarvoor: CDA-standpunten.

Zetelverloop Tweede Kamer

• 1918 - 76 - (RKSP 45, ARP 20, CHU 11)
• 1922 - 89 - (RKSP 48, ARP 24, CHU 17)
• 1925 - 82 - (RKSP 45, ARP 20, CHU 17)
• 1929 - 80 - (RKSP 45, ARP 18, CHU 17)
• 1933 - 78 - (RKSP 42, ARP 21, CHU 15)
• 1937 - 85 - (RKSP 47, ARP 26, CHU 12)
• 1946 - 80 - (KVP 48, ARP 20, CHU 12)
• 1948 - 82 - (KVP 48, ARP 20, CHU 14)
• 1952 - 77 - (KVP 45, ARP 18, CHU 14)
• 1956 - 77 - (KVP 49, ARP 15, CHU 13)
• 1959 - 75 - (KVP 49, ARP 14, CHU 12)
• 1963 - 76 - (KVP 50, ARP 13, CHU 13)
• 1967 - 69 - (KVP 42, ARP 15, CHU 12)
• 1971 - 58 - (KVP 35, ARP 13, CHU 10)
• 1972 - 48 - (KVP 27, ARP 14, CHU 7)
• 1977 - 49 - (CDA)
• 1981 - 48
• 1982 - 45 -> 43
• 1986 - 54
• 1989 - 54
• 1994 - 34
• 1998 - 29
• 2002 - 43
• 2003 - 44

Omdat de Tweede Kamer voor 1956 maar over 100 zetels beschikte zijn vanwege de vergelijkbaarheid het aantal zetels uit die periode omgerekend naar 150 zetels.

In de peilingen

• Politieke barometer

Zetelverloop Eerste Kamer

• 1946 - 45 - (KVP 26, ARP 11, CHU 8)
• 1948 - 45 - (KVP 26, ARP 11, CHU 8)
• 1951 - 44 - (KVP 24, ARP 11, CHU 9)
• 1952 - 46 - (KVP 26, ARP 11, CHU 9)
• 1955 - 46 - (KVP 26, ARP 11, CHU 9)
• 1956 - 41 - (KVP 25, ARP 8, CHU 8)
• 1960 - 42 - (KVP 26, ARP 8, CHU 8)
• 1963 - 40 - (KVP 26, ARP 7, CHU 7)
• 1966 - 39 - (KVP 25, ARP 7, CHU 7)
• 1969 - 39 - (KVP 24, ARP 7, CHU 8)
• 1971 - 36 - (KVP 22, ARP 7, CHU 7)
• 1974 - 29 - (KVP 16, ARP 6, CHU 7)
• 1977 - 24 - (CDA)
• 1980 - 27
• 1981 - 28
• 1983 - 26
• 1986 - 26
• 1987 - 26
• 1991 - 27
• 1995 - 19
• 1999 - 20
• 2003 - 23

Omdat de Eerste Kamer voor 1956 maar over 50 zetels beschikte zijn vanwege de vergelijkbaarheid het aantal zetels uit die periode omgerekend naar 75 zetels.

Zetelverloop Europees Parlement

• 1979 - 11
• 1984 - 9
• 1989 - 11
• 1994 - 9
• 1999 - 8
• 2004 - 7

De behaalde zetels voor 2004 zijn omgerekend naar 27 zetels.

CDA-politici

• Wim Aantjes, ARP, CDA
• Jan van Aartsen, ARP, CDA
• Ine Aasted-Madsen-van Stiphout, CDA
• Dries van Agt, KVP, CDA
• Wil Albeda, ARP, CDA
• Rendert Algra, CDA
• Marius van Amelsvoort, KPV, CDA
• Frans Andriessen, KVP, CDA
• Coos Andriessen, CHU, CDA
• Agnes van Ardenne-van der Hoeven, CDA
• Joop Atsma, CDA
• Jan Peter Balkenende, CDA
• Martin Batenburg, AOV, NSOV, CDA
• Pieter Beelaerts van Blokland, CHU, CDA
• Barend Biesheuvel, ARP, CDA
• Pieter Jan Biesheuvel, CDA
• Marja van Bijsterveldt-Vliegenthart, CDA
• Anton de Block, RKSP, DNU, KVP, CDA
• Leo de Block, KVP, CDA
• Bas Jan van Bochove, VVD, CDA
• Hans de Boer, ARP, CDA
• Jaap Boersma, ARP, CDA, PvdA, partijloos
• Kees Boertien, ARP, CDA
• Pieter Bogaers, KVP, PPR, KVP, CDA
• Lucas Bolsius, CDA
• Fred Borgman, ARP, CDA
• Ben Bot, CDA
• Gerrit Braks, KVP, CDA
• Johannes van den Brink, RKSP, KVP, CDA
• Theo Brinkel, CDA
• Elco Brinkman, CDA
• Hans van den Broek, KVP, CDA
• Gerrit Brokx, KVP, CDA
• Hubert Bruls, CDA
• Siem Buijs, CDA
• Piet Bukman, ARP, CDA
• Vincent van der Burg, KVP, CDA
• Wim van de Camp, KVP, CDA
• [http://www.parlement.com/9291000/biof/02294 Coskun ��r�z, CDA]
• Nancy Dankers, CDA
• Wim Deetman, CDA
• [http://www.parlement.com/9291000/biof/00308 Isa�c Diepenhorst, ARP, CDA]
• Jan Jacob van Dijk, CDA
• Kees van Dijk, CHU, CDA
• Stef Dijkman, KVP, CDA, Groep-Scholten/Dijkman, PPR, (GL)
• Piet Hein Donner, CDA
• Bert Doorn, CDA
• Nihat Eski, CDA
• Camiel Eurlings, CDA
• Sytze Faber, ARP, CDA
• Kathleen Ferrier, CDA
• Wim van Fessem, CDA
• Hans Franken, CHU, CDA
• Ton Frinking, KVP, CDA
• Wilhelm de Gaay Fortman, ARP, CDA
• Dzsinginsz Gabor, KVP, CDA
• Pieter van Geel, CDA
• Leonard Geluk, CDA
• Karien van Gennip, CDA
• Aart Jan de Geus, CDA
• Louw de Graaf, ARP, CDA
• Dieuwke de Graaff-Nauta, CHU, CDA
• Wim van der Grinten, KVP, CDA
• [http://www.parlement.com/9291000/biof/01893 Hans Gualth�rie van Weezel, CHU, CDA]
• Henk de Haan, CDA
• Sybrand van Haersma Buma, CDA
• Maarten Haverkamp, CDA
• [http://www.parlement.com/9291000/biof/02819 Enne�s Heerma, ARP, CDA]
• Frans Jozef van der Heijden, KVP, CDA
• Jos Hessels, CDA
• Eddy van Hijum, CDA
• Hans Hillen, CDA
• Ernst Hirsch Ballin, CDA
• Maria van der Hoeven, CDA
• Jan ten Hoopen, CHU, CDA
• Jaap de Hoop Scheffer, D66, CDA
• Roy Ho-Ten-Soeng, CDA
• Jan van Houwelingen, ARP, CDA
• Dolf Hutschemaekers, KVP, CDA
• Joost van Iersel, KVP, CDA
• Jim Janssen van Raaij, CHU, CDA, Unie voor Europa, EVPN, LPF
• Klaas de Jong Ozn., ARP, CDA
• Piet de Jong, KVP, CDA
• Ab Klink, CDA
• [http://www.parlement.com/9291000/biof/00706 Marga Klomp�, KVP, CDA]
• Cees van der Knaap, CDA
• Raymond Knops, CDA
• Alis Koekkoek, ARP, CDA
• Jan de Koning, ARP, CDA
• Peter Kooijmans, ARP, CDA
• Myra Koomen, CDA
• Ger Koopmans, CDA
• Virginie Korte-van Hemel, KVP, CDA
• Roland Kortenhorst, CDA
• Jan Krajenbrink, ARP, CDA
• Gerd Leers, PvdA, CDA
• Hannie van Leeuwen, ARP, CDA
• Gerard Leijenhorst, CHU, CDA
• Wolter Lemstra, ARP, CDA
• [http://www.parlement.com/9291000/biof/01899 Ren� van der Linden, KVP, CDA]
• Erik van Lith, CDA
• Tineke Lodders-Elfferich, ARP, CDA
• Ruud Lubbers, KVP, CDA
• Hester Maij, CDA
• Hanja Maij-Weggen, ARP, CDA
• Maria Martens, CDA
• Jan Mastwijk, CDA
• Wim Mateman, CHU, CDA
• Theo Meijer, CDA
• [http://www.parlement.com/9291000/biof/00907 G�rard Mertens, KVP, CDA]
• Aart Mosterd, CHU, CDA
• Hilbrand Nawijn, ARP, CDA, LPF, Groep-Nawijn
• [http://www.parlement.com/9291000/biof/02333 Frans de Ner�e tot Babberich, CDA]
• Niny van Oerle-van der Horst, CDA
• Pieter Omtzigt, CDA
• Ria Oomen-Ruijten, KVP, CDA
• Arie Oostlander, ARP, CDA
• Henk Jan Ormel, CDA
• Jan Pastoor, CHU, CDA
• Heleen de Pater-van der Meer, CDA
• Karla Peijs, CDA
• Jan de Quay, DNU, KVP, CDA
• Nirmala Rambocus, CDA
• Ram Ramlal, CDA
• Joop van der Reijden, CHU, CDA
• Yvonne van Rooy, CDA
• [http://www.parlement.com/9291000/biof/02238 Cl�mence Ross-van Dorp, CDA]
• Onno Ruding, KVP, CDA
• Job de Ruiter, CDA
• Marinus Ruppert, ARP, CDA
• Maarten Schakel, ARP, CDA
• Norbert Schmelzer, KVP, CDA
• Jan-Nico Scholten, ARP, CDA, partijloos, PvdA
• Willem Scholten, CHU, CDA
• Annie Schreijer-Pierik, CDA
• Margreeth Smilde, CDA
• Liesbeth Spies, CDA
• Piet Steenkamp, KVP, CDA
• Mirjam Sterk, CDA
• Sjaak van der Tak, CDA
• Yvonne Timmerman-Buck, CDA
• Berend-Jan Udink, CHU, CDA
• Cees Veerman, CDA
• Wim van Velzen, KVP, CDA
• Gerda Verburg, CDA
• Maxime Verhagen, CDA
• Antoinette Vietsch, CDA
• Frans van Vliet, KVP, CDA?
• Berend-Jan van Voorst tot Voorst, KVP, CDA
• Bert de Vries, ARP, CDA
• Jan de Vries, CDA
• Nicolien van Vroonhoven-Kok, CDA
• Aad Wagenaar, ARP, RPF, AR'85, CDA
• Steef Weijers, KVP, CDA
• Jos Werner, CDA
• Tjerk Westerterp, KVP, CDA, LN
• Joop Wijn, CDA
• Bart van Winsen, CDA
• Henk Woldring, ARP, CDA
• Frans Wolters, KVP, CDA
• Bob Wttewaall van Stoetwegen, CHU, CDA
• Piet van Zeil, KVP, CDA
• Jelle Zijlstra, ARP, CDA

NB. Bepaalde ex-CDA'ers zijn ook opgenomen omdat ze indertijd een (voorname) rol in het CDA hebben gespeeld.

Links

• CDA
• Tweede Kamerfractie
• Eerste Kamerfractie
• Europees Parlementsfractie
• [http://www.cdja.nl/ Jongerenorganisatie - Christen Democratisch Jongeren App�l (CDJA)]
• Wetenschappelijk bureau
• Documentatiecentrum Nederlandse Politieke Partijen
• Instituut voor Publiek en Politiek
• Parlement & Politiek

Overzicht Nederlandse politieke partijen

CDA - CU - D66 - GL - PvdA - PvdD - PVV - SGP - SP - VVD - NCPN - Piratenpartij