Xereswijn met Champagne mengen

Dit spreekwoord is afkomstig uit dit topic in TTK.
Link naar forumpost

Oorsprong:

Het zal niemand verbazen dat dit spreekwoord de oorsprong helemaal niet heeft in Nederland, maar een stuk zuidelijker. Fernando Álvarez de Toledo is bekend als landvoogd van de Nederlanden aan het begin van de Tachtigjarige oorlog, maar voordat hij naar Nederland kwam had hij al aardig wat grote daden op zijn kerfstok staan. Zo was hij onder Karel V al bevelhebber tijdens het beleg van Tunesië en werd hij ook ingezet bij politieke en diplomatieke missies voor Filip II. In 1556 werd hij bijvoorbeeld benoemd tot onderkoning van Napels, en in 1558 - 1559 voerde hij namens Spanje de onderhandelingen die leidden tot de Vrede van Cateau-Cambrésis. Dat laatste is precies waar dit spreekwoord zijn oorsprong vindt. De vredesverdragen, twee in getal, werden in 1559 gesloten en de tweede, belangrijkste, beklonk de vrede tussen Frankrijk en Spanje. Het verdrag zorgde voor het eind van tientallen jaren Italiaanse Oorlogen, en zorgde voor het einde van de rivaliteit tussen Spanje en Frankrijk binnen Italië. Frankrijk moest in dit verdrag afzien van alle aanspraak op Italiaans land en slaagde er niet in om de Habsburgse omsingeling te doorbreken. Daardoor kwam Spanje toch uit de verf als grotere overwinnaar.

Het spreekwoord zelf lijkt te zijn ontstaan aan het hof van Willem van Oranje, die voordat hij Vader des Vaderlands werd door zijn opstand tegen Spanje nog adviseur was tijdens de Spaanse onderhandelingen bij het vredesverdrag. Hierbij staat de Xereswijn (een Spaanse droge sherry) voor Spanje en Champagne (een Franse mousserende wijn) voor Frankrijk.

Betekenis:

Wanneer Xereswijn met Champagne gemengd wordt, werken twee rivaliserende partijen samen om er zo beter uit te komen, al zal het vaak zo zijn dat één daarvan het onderspit delft.

Voorbeeld:

De juf zag dat Klaasje Xereswijn met Champagne mengde toen hij Pietertje aanspoorde om samen met hem Jantje aan te vallen, zodat deze geen van tweeën meer lastig zou vallen. Maar slinks als Klaasje was, zorgde hij er voor dat Pietertje de meeste klappen ving.