Statuut
Wat is het Statuut?
Het Statuut van het Koninkrijk der Nederlanden is onze hoogste wettelijke regeling. Het Statuut staat dus boven de grondwet en regelt het bestuur op hoofdlijnen. In het Statuut is vastgelegd dat er ��n Koninkrijk der Nederlanden is, bestaande uit Aruba, de Nederlandse Antillen en Nederland. Deze drie rijksdelen (landen) hebben samen ��n staatshoofd (de koningin), ��n minister van buitenlandse zaken (de Nederlandse) en ��n leger. Verder heeft elk rijksdeel zijn eigen regering. De Koninkrijksregering regelt de gemeenschappelijke zaken. Dat is de Nederlandse regering, aangevuld met de gevolmachtigd minister van Aruba en de gevolmachtigd minister van de Nederlandse Antillen, die in Den Haag zetelen. Hun instemming is vereist voor alle maatregelen die de Antillen of Aruba raken
Waarom is er een Statuut?
Tot 1945 'bezat' Nederland de Antillen en Suriname als kolonie in 'De West'. Na 1945 was dat uit de tijd. De bevolking van Suriname en de Nederlandse Antillen accepteerde niet langer vanuit Nederland te worden bestuurd op een ondemocratische manier. Voor onafhankelijkheid leken deze landen te klein. Daarom besloot men tot een 'halve onafhankelijkheid': zelfstandig op binnenlands gebied, maar naar het buitenland toe lid van ��n koninkrijk. Tegen de zin van Nederland was Indonesi� net volledig onafhankelijk geworden. Nu wilde Nederland laten zien hoe het wel moest: zelfstandige rijksdelen, die uit vrije wil een band met Nederland onderhielden. Dat werd op 15 december 1954 vastgelegd in het Statuut.
Wat zijn de gevolgen van het Statuut?
De Antillen en Aruba hebben geen eigen minister van buitenlandse zaken of van defensie. De Nederlandse invloed bij justitie en bij de politie is daar vrij groot. Nederland verschaft jaarlijks 'ontwikkelingshulp', omdat de rijksdelen volgens het Statuut elkaar moeten helpen. Het gaat economisch slecht op de Antillen en daarom wil men meer hulp, Nederland geeft liever minder. Er bestaat ��n paspoort binnen het Koninkrijk. Arubanen en Antillianen zijn Nederlanders die zich vrij kunnen vestigen in Nederland. Beperking van emigratie naar Nederland of een invoering van een visum is alleen mogelijk als Aruba en de Antillen daarmee instemmen.
Verandering
Het Statuut is niet veranderd en valt ook moeilijk te veranderen. De leden van het Koninkrijk zijn wel veranderd. In 1975 werd Suriname onafhankelijk, zodat er twee rijksdelen overbleven. In 1986 maakte Aruba zich los van de Nederlandse Antillen en werd een zelfstandig rijksdeel ('status aparte'), zodat er weer drie zijn: Nederland met ruim 16 miljoen inwoners, Aruba met nog geen 0,1 en de Antillen met nog geen 0,2 miljoen. De vijf eilanden van de Nederlandse Antillen willen elk meer zeggenschap. Daarom zijn er referendums georganiseerd om te peilen wat de eilandbewoners nu zelf willen. Maar geen enkel eiland wil volledig onafhankelijk zijn. Ook is er een voorstel uitgebracht voor een nieuwe indeling van het Koninkrijk door commissie Jesserun. Daar praten Nederland en de Antillen nu samen over.
