Het wiel van de berg rollen

Dit spreekwoord is afkomstig uit dit topic in TTK.
Link naar forumpost

Oorsprong:

Het van een heuvel rollen van een kaas, een traditie in Gloucestershire, waarbij een groep mensen probeert deze te pakken, ligt mede ten grondslag aan dit gezegde. 'Wiel' is een gangbare term voor een grote, platte kaas. Bergen heeft Nederland eigenlijk niet, wel is er heel lang sprake geweest van een overschot aan diverse producten; onder andere boter (de boterberg).

De politicus Sippe van der Molkerie heeft dit gezegde onbewust doen ontstaan als onderdeel van een inmiddels in de vergetelheid geraakte toespraak over de noodzaak tot hervormingen in het Nederlandse landbouwbeleid. Het centraal idee van deze toespraak was dat de van overheidswege gesubsidieerde overschotproductie diende te worden omgebogen; "Niet langer meer boter produceren die in koelhuizen verdwijnt, neen, goeden Hollandschen kaasch, voorzien van den namen der trotsche Hollandsche steeden (Leiden, Gouda - Leidsche kaas, Goudse kaas) te maken en te verkoopen moet onsch devies zijn. Kleddes boter* stapelen? Neen! Laat onsch het wiel van den berg rollen!".

* kleddes boter - boter is tegenwoordig vooral bekend als baksteenvormige pakjes uit de winkel. Vroeger werd de boter - zacht, want warm - voor de klant afgewogen door van een grotere klomp een hoeveelheid af te steken. Zo'n afgestoken, reeds vaag baksteenvormige, hoeveelheid boter werd een kleddes genoemd. Vermoedelijk een onbewuste referentie van van de Molkerie aan het opbouwen (als van bakstenen) van de boterberg met steeds meer boter 'steen voor steen'.

Betekenis:

Het omzetten van werkzaamheden om een ander, winstgevender resultaat te behalen.

Voorbeeld:

De DSM, ooit opgericht om het verlies aan werk in Limburg door de sluiting van de mijnen op te vangen, is veranderd van een bulkchemie producent in een maker van 'specialty chemicals'; de voorzitter van de raad van bestuur hierover recent (februari 2010) in het nieuws;

'DSM is van een generalist in een specialist omgebogen, we hebben het wiel van de berg gerold.'