Nederlandse gemeente
De Nederlandse gemeente is het laagste overheidsbestuur; de hogere zijn de provincie en de nationale overheid (vaak aangeduid als de rijksoverheid of het Rijk). Deze regeling bestaat sinds de gemeentewet van 1851. De gemeente leunt sterk op de nationale overheid. Voor ruim tachtig procent wordt ze door de rijksoverheid gefinancierd, enerzijds door middel van een algemene uitkering uit het gemeentefonds anderzijds door middel van allerlei specifieke uitkeringen, doeluitkeringen genoemd. Haar overige financi�le middelen verkrijgt zij door allerlei gemeentelijke belastingen en heffingen (rioolrechten, onroerende-zaakbelasting, hondenbelasting, leges enz.). Jaarlijks moet de gemeente een begroting maken die moet worden goedgekeurd door de provincie. Na afloop van het jaar maakt zij de jaarrekening op die ook door de provincie moet worden goedgekeurd. Gemeentes moeten (op termijn) streven naar een sluitende begroting, lukt dat niet dan kunnen ze onder curatele worden geplaatst.
Alhoewel de gemeente op zich een zelfstandige lokale bestuursorganisatie is (autonomie genoemd) moet zij ook veel taken in opdracht van de hogere overheid uitvoeren, het zogeheten medebewind.
Het takenpakket van de gemeente is uiteenlopend en kan van alles betreffen zoals onderwijs, sociale zaken, verkeer, milieu en ruimtelijke ordening, de openbare orde en culturele zaken. Het aantal gemeentes bestaat per 1 januari 2006 uit 419.
