De spink bij de flor trachelen
Dit spreekwoord is afkomstig uit dit topic in TTK.
Link naar forumpost
Oorsprong:
In de Nederlandse Gouden Eeuw was er, dankzij de fortuinen die gemaakt werden in de overzeese handel, een bloeiende markt voor allerhande kunstenaars. Waar kunstenaars eerder sappelende ambachtslieden waren die dankbaar moesten zijn dat ze een opdracht kregen, ontstond nu de situatie dat schilders zich konden permitteren opdrachten te weigeren. Voor opdrachtgevers werd het een éér om een schilderij te mogen laten maken door een hippe / veelgevraagde schilder. Het werd voor kunstenaars aantrekkelijk zich "te profileren", het begin van het nu onlosmakelijke aan het ambacht verbonden geachte kunstenaarsgedrag en - mentaliteit.
Een van de eerste kunstenaars die hierbij garen wist te spinnen, T. Tijn (1612 - 1672), legde zich toe op diepzinnig zwatelen om opdrachten te verwerven. Algemeen wordt aangenomen dat hij de tulpenmanie (1634-1637) grondig heeft geanalyseerd en hierop theorieën omtrent speculatie (en wat we tegenwoordig aanduiden als marketing) heeft gebaseerd. Hierover zijn ook enige notities van zijn hand bewaard gebleven. Dankzij overredingskracht wist hij in de handel plots rijkgeworden kooplieden zonder veel culturele bagage ervan te overtuigen dat een schilderij van Tijn een bijzonder begerenswaardig object was. De schilderijen van Tijn werden geacht de door Tijn veelbesproken trillingen weer te geven, waarbij deze dan een verbinding legden tussen de juist ontdekte en geëxploiteerde "nieuwe" wereld vol schatten en barbaren en de eigen Europese beschaving. Het verbinden van deze trillingen werd aangeduid als trachelen, vrij naar trachea. De spink en de flor staan vaak vermeld in bij de schilderijen bewaarde aanprijzingen van dhr Tijn, onduidelijk is of dit een soort offertes of verklaringen achteraf waren. Uit nagelaten brieven aan familie blijkt dat spink een door Tijn gehanteerde term was waarmee hij zijn clientèle uitmaakte voor spinnenkoppen, terwijl flor een niet ongebruikelijke afkorting is voor florijn.
Vanaf 1640 boekt Tijn grote succesen en zijn veel schilderijen van zijn hand bij de nouveau riche terecht gekomen. Vanaf 1665 koopt praktisch niemand nog een Tijn, nadat er meer aandacht ontstond voor de kwalitatieve waarde van een schilderij werd de mening gemeengoed dat Tijn een waardeloze prutser was. Veel werk is daarna verloren gegaan; heden ten dage wordt Tijn gezien als een van de eerste holistische kunstenaars en leveren de enkele overgeleverde werken recordbedragen op.
Betekenis:
Een hoop diepzinnig klinkende onzin ten beste geven in de hoop een waardeloos product te slijten.
Voorbeeld:
Om dit product aan de man te brengen zullen we de spink bij de flor moeten trachelen!
