Winti
Winti - letterlijk vertaling "wind" en is de traditionele geloofsovertuiging van de creoolse Surinamers
Wat is een Winti?
Eigenlijk weet niemand precies wat een Winti is. Winti's zijn engelen die in contact staan met de schepper Anana Kedoeaman Kedoeampon (God), en met de zondige mens. Na de zondeval heeft God ons mensen de rug toegekeerd, maar Anana zou Anana niet zijn als hij niet barmhartig was.Hij weet dat wij het zonder hulp van Hem niet zouden redden in deze wereld en daarom beval hij zijn aardsengelen (winti's) om ons te beschermen.
De winti's beschikken over aardse kennis en kennen alle geneeskrachtige kruiden op aarde, en brengen deze kennis bij tijd en wijle over op de mens. Ook hemelse kennis hebben de winti's tot hun beschikking en ook deze kennis wordt aan de mens geopenbaard als en wanneer zij er de tijd rijp voor achten. Winti's weten veel van de mensheid maar de mensen weten weinig of niets van de winti's af. Mensen die de macht van de winti's ervaren staan dan ook verwonderd te kijken na afloop. Een winti is en blijft de mens trouw, en andersom is dit niet zo. Wie de geboden van de winti niet naleeft komt echter bedrogen uit, want net als Anana (God) kennen de winti's (aardsengelen) grenzen. Een fout begaan in onwetenheid weegt minder zwaar dan een fout begaan met kennis van de geboden.
De geestelijke indeling van de mens volgens de winti cultuur Karma en J�j� (ziel)
De karma is het goddelijke in de mens. Het is het allerhoogste bezit van de mens, door Anana (God) gegeven en het is ondeelbaar en onkwetsbaar. De karma is niet te be�nvloeden noch te controleren. De karma behoort toe aan Anana; de mens heeft deze slechts in bruikleen tot de dood. De mens kan niet met de karma communiceren op geen enkele 'level' , en het dus ook niet be�nvloeden, omdat de karma Goddelijk en onsterfelijk is . Daarom heeft de karma 2 nauw verwante boodschappers om toch enigszins met de mens in verbinding te kunnen staan.
Deze 2 boodschappers zijn eigenlijk verweven in de karma, en noemt men in de winti cultuur de J�j�. De j�j� bestaat uit een mannelijke en een vrouwelijke entiteit, en daarom werd het eerder de 2 boodschappers genoemd. Als een mens komt te overlijden, gaat de karma terug naar Anana (God) in de eeuwigheid, en de J�j� gaat over in een vooroudergeest (kabra) De J�j� is aarde gebonden en de karma niet.
Met de J�j� kan de mens wel communiceren. In de winti cultuur doet men dit door water in een halve kalebas te doen (een kalebas is een ronde vrucht, zo groot als een kokosnoot. Het wordt in twe�en gesneden en uitgehold. De uitgeholde schil wordt te drogen gelegd en wordt zo hard als bamboehout) . Men legt de kalebas dan midden in de handpalm van de persoon bij wie de kabra (vooroudergeest) wordt opgeroepen. De kabra treedt dan in het lichaam van de persoon en kan zo via de persoon spreken. Een j�j� kan niet met woorden spreken, maar alleen een kalebas met wat water erin kan de mens een j�j� doen verstaan. Water is de bron van het leven!
De J�j�
Naast de karma en de j�j�, bezit de mens nog een entiteit nl. de J�j�. Deze komt tot de mens op het moment dat een eicel bevrucht wordt. De j�j� neemt als eerste de verantwoordelijkheid op zich om over een mens te waken, en is tevens de hoofdwinti (hoofdengel) van een mens. Als iemand voor het eerst winti heeft is het meestal de J�j� winti van de persoon die zich openbaart. De j�j� brengt de mens in contact met zijn karma en zijn j�j� (ziel). De j�j� geeft als het ware zijn boodschap door aan de j�j� en deze brengt het in woorden aan de mens over. De j�j� en de j�j� ondersteunen samen de karma en bewaken deze dag en nacht, een mensen leven lang.
Soms als iemand in disharmonie leeft met zijn of haar j�j� (ziel) en karma (niet luistert naar zijn/haar innerlijke stem, intu�tie) wordt de communicatie lijn tijdelijk verbroken. De karma en de j�j� stoppen dan met boodschappen doorgeven aan de j�j�. Men zegt dan soms dat de karma boos of vertoornd is, maar het is de j�j�. De karma is onzijdig en onkwetsbaar, het is Goddelijk en niet van de mens afhankelijk. Andersom is de mens wel afhankelijk van de karma. De j�j� van een mens kan vertoornd raken als de mens niet naar hem luistert en steeds verder van de karma en Anana (God) dreigt te geraken. De j�j� trekt zich dus tijdelijk terug, terwijl de j�j� (hoofdwinti) probeert het contact te herstellen. Dit doet de j�j� door in de dromen van de persoon allerlei kwesties voor te leggen. Doet de persoon vervolgens ondanks de waarschuwings/voorspellende/adviserende dromen niets om zijn/haar leven te verbeteren/veranderen, dan deelt de j�j� straffen uit. De persoon in kwestie raakt in conflict met zijn innerlijk en zijn geweten en voelt zich gebroken. De kreet "je hebt het aan jezelf te danken" zal hij/zij vaak te horen krijgen van vrienden of familie. De j�j� straft echter met tegenzin omdat hij als hoofdwinti, aan Anana beloofd heeft de persoon te beschermen en te verzorgen van conceptie tot de dood.
Het heeft daarom geen zin om jezelf af te vragen waarom Anana (God) allerlei wrede gebeurtenissen of (natuur)rampen op deze aarde toelaat. Het is de mens die alles in hier op aarde in de hand heeft en hoort te houden. We horen ten alle tijde naar onze innerlijke stem te luisteren. Maar vaak laten wij ons be�nvloeden door anderen, en negeren wij onze innerlijke stem die ons nooit zal bedriegen. Hoe vaak heb je niet achteraf gezegd "shit! iets in me zei dat ik het niet moest doen en toch heb ik het gedaan"!
De zeven Winti's
Over de hele wereld komen winti's voor. In alle culturen speelt winti een belangrijke rol en stimuleert mensen te leven volgens de door Anana (=God) verlangde principes. Iedere cultuur heeft zo zijn eigen benaming voor winti. Ondanks de verschillende benamingen is het en blijft het winti. Sommigen geven het een christelijke inslag en zeggen " het is mij geopenbaard door God". Dat is ten ene malen waar. Winti's zijn Godgeschapen engelen, en hun doel is de mensheid te behoeden voor grootschalige verloedering en het leven op deze aarde dragelijk te maken. Zonder deze door God geschapen engelen had de mensheid het nooit zo lang gered. Ondanks God's goedertierenheid maken wij mensen er soms toch een grote rotzooi van. Kijk maar naar al de wereld oorlogen en de massale genocide die plaats heeft gevonden en nog moet plaatsvinden. Soms gebeurde dit alles zelfs in naam van God.
De mens met al haar ego's en kwaadaardigheid denkt voor God te kunnen speken. God is barmhartig en almachtig. Als hij de mens zou willen straffen, dan heeft hij de mens niet nodig om dat te doen. De mens meent een hoogontwikkeld wezen, zoniet het hoogst ontwikkelde wezen te zijn. Dat is voor een heel groot deel waar. Maar ondanks dat, kunnen wij het niet redden zonder bijsturing van de winti's, onder leiding en door de gratie van Anana (God).
Er zijn namelijk 7 basis Winti's in de wereld (de Voodoo religie kent 7 basis goden)
Ieder mens heeft 7 winti's van Anana (God) meegekregen, en elk van de 7 winti's heeft afzonderlijk een speciale taak te vervullen. Elke winti heeft kennis van hemel en aarde, geschonken gekregen door Anana, een soort volmaaktheid, die de winti kan inzetten ter begeleiding van de mens. Anana heeft de winti's verdeeld in 3 elementen, namelijk aarde, water en lucht. Alle 7 winti's hebben een element onder hun beheer gekregen en oefenen op dit element hun zeggenschap uit.
De Papa Winti
De papawinti of 'pawinti' is een aarde winti (sur.woord = grong winti). Alle grong winti's worden ook wel vodu winti's ( = winti's van de plantages en dorpen) genoemd. In de winti religie is moederaarde verdeeld in Ma Aisa en Pa winti en deze twee-eenheid manifesteert zich afzonderlijk bij mensen. Een voorbeeld hiervan is dat de pa winti zich manifesteert bij een vrouw, en ma Aisa zich manifesteert bij een man. Het mooie of juist ingewikkelde van dit alles is dat deze 2 mensen ook broer en zus van elkaar kunnen zijn. Ook kan het dat de beide winti's zich in ��n persoon manifesteren. Een mens kan niet zelf bepalen welke winti aan hem wordt overgeleverd via voorouders, en wanneer. Dit bepalen de winti's zelf.
De Aisa en de Papa winti kunnen zich in tientallen soorten vormen manifesteren. Elke vorm heeft weer een andere naam. Dit komt omdat ieder mens in zijn eigen cultuurpatroon verankerd zit. Aisa en Papa winti vereenzelvigen zich dan met de cultuur van de persoon in kwestie. Om een voorbeeld te geven; een javaan die in trance raakt tijdens een jarang kepang ceremonie; de winti die zich in hem manifesteert krijgt dan een javaanse naam, omdat de persoon een javaan is. De winti identificeert zich met de javaan in zijn gewoonten en zijn religie. Dus de Aisa winti of de pa winti openbaart zich in de javaan anders dan dat dezelfde winti's zich in een hindoestaan, blanke of creool zou openbaren. De papa winti wordt ook wel de N�k�se d�gw� winti genoemd.
Een winti past zich aan aan de fysiologische en klimatologische omstandigheden van een land of continent. Een winti is universeel en kan zich overal in de wereld handhaven en in stand houden. Een winti staat in gratie van Anana kedoeamang kedoeampong (=God) en heeft doelen die hem opgedragen zijn door Anana, te verrichten ter dienste en ten goede van de mensheid. Een mens moet zich zien staande te houden in deze wereld, en dit kan volgens de Winti religie niet zonder winti. De winti heeft de mens niet nodig om voort te bestaan, maar andersom heeft de mens de winti nodig om in gratie bij Anana te komen. De winti voert enkel de opdrachten uit die Anana hem geboden heeft en heeft daarvoor een klankbord nodig om te spreken en een lichaam. Daarom manifesteert een winti zich in de mensen zelf.
Er zijn 13 soorten Papa dagw� winti's. De n�k�s� is ��n van de bekendste soorten. Veel mensen zijn voorzichtig als ze weten dat er ��n bij hen woont. Het is dan ook de strengste van de grong (= aarde) winti soorten. Als hij eenmaal toornig is, is het heel moeilijk om hem weer gunstig te stellen. De n�k�s� d�gw� of papa winti waarschuwt slechts 1 keer! Wie tegen zijn geboden of aanwijzingen ingaat wordt heel vaak direct gestraft. Hij is echter een goede beschermer en zorgt goed voor degene die gehoor en aandacht aan hem geeft. Soms worden hele families uitgeroeid door deze winti, als de nalatigheid en verwaarlozing ernstig is.
De Aisa winti en de pa winti zijn meestal familie winti's. Hun invloed reikt over een hele stam of familie. Zij beschermen en leiden soms ook verschillende families binnen district (vroeger een plantage). Dit betekent ook dat iedere nieuwe familie die zich in het district vestigt, zich dient te gedragen te leven naar de normen, zeden en gewoontes die de winti's hebben afgesproken met hun voorouders.
De favoriete kleding en sieraden van de Papa winti:
- Jampanesi krosi (javaanse stoffen) met heel veel motieven. De combinatie van Jampanesi krosi wit, blauw of rood wordt vaak gedragen.
- Sieraden zijn de alom bekende slangen armbanden en de slangen ringen (verschillende modellen)
- T�rrat� ketting met een dollar hanger.
De favoriete kleding en sieraden van mama Aisa:
- De Aisa is een grong winti ( winti van het element aarde) en houdt van gebloemde stoffen met veel lichte kleuren. Soms verschijnt ze in een blauw- witte k�t� of panji (k�t� is klederdracht van de Surinaamse vrouw, panji is een omslagdoek)
- Haar geliefde sieraden zijn opgeblazen boeien (armbanden) met bloemknoppen of ronde kogels aan de uiteinden
- De Aisa winti sieraden: tarra t� ketting met zwarte, rode of �ll� k�ndr� kralen
- Een Lontai ketting met bloedkoralen en een gouden dollar munt
- Een ring met een zwarte, bruine of groene steen
- Een ketting met komkommerpitten of ruiten vlakken.
