Rechter

De rechter in Nederland

Een rechter maakt deel uit van de rechterlijke macht. De gezamenlijke rechters worden aangeduid als de zittende magistratuur.

Een rechter wordt voor het leven benoemd. Dit versterkt de onafhankelijkheid van de rechter, doordat hij niet bang hoeft te zijn zijn baan te verliezen. 'Voor het leven benoemd' houdt in dit geval overigens in 'tot zijn/haar zeventigste verjaardag'.

Een rechter bij het Gerechtshof of de Hoge Raad wordt raadsheer genoemd.

De (gewone) rechter

De rechter werkt in een van de negentien rechtbanken die Nederland rijk is. Rechtspraak bij de rechtbank kan enkelvoudig zijn (��n rechter behandelt de zaak) of meervoudig (drie rechters behandelen de zaak). In gecompliceerde zaken behandelen soms zelfs nog meer rechters de zaak, hun aantal is echter altijd oneven.

Binnen de rechtbank zijn rechters werkzaam in sectoren. Het gaat hierbij om de sectoren bestuursrecht (inclusief het vreemdelingenrecht en per 1 januari 2005 het belastingrecht), civiel of handelsrecht, kanton en strafrecht. Het jeugd- en familierecht en vreemdelingenrecht is bij enkele rechtbanken in aparte sectoren ondergebracht.

Na de laatste reorganisatie binnen de rechtspraak zijn de kantongerechten opgegaan in de rechtbanken. De rechters werkzaam in de sector kanton worden kantonrechter genoemd en houden zich bezig met geschillen over kleine geldvorderingen, huurzaken, arbeidsrechtelijke zaken, overtredingen (strafrecht) en bestuursrechtelijke verkeersovertredingszaken (de Wet Mulder). Tot eind jaren '90 was het kantongerecht een zelfstandig rechtsprekend orgaan.

De Raadsheer

De raadsheer is rechter bij het Gerechtshof of de Hoge Raad. Een raadsheer kan een man of een vrouw zijn, een vrouwelijke raadsheer wordt niet raadsvrouw of raadsdame genoemd.

Bijzondere gerechtelijke instanties

In het bestuursrecht zijn er ook nog afzonderlijke instanties zoals: de Centrale Raad van Beroep en het College van Beroep voor het Bedrijfsleven, die behoren tot de rechterlijke macht, en de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State. De Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State valt niet onder de rechterlijke macht en haar leden heten geen rechters of raadsheren, maar staatsraden.

Aanspreektitel

Een rechter (en ook een griffier) bij een rechtbank wordt officieel aangesproken met "edelachtbare". De aanspreektitel van een raadsheer bij een gerechtshof is formeel "edelgrootachtbare" en van een raadsheer in de Hoge Raad "edelhoogachtbare". Tegenwoordig wordt ook steeds vaker "meneer de rechter" of "mevrouw de rechter" gebruikt.

Trivia

• In landen met een Angelsaksische traditie dragen veel rechters pruiken. In Nederland en Belgi� gebeurt dat niet en draagt de rechter veelal een toga met bef. Deze ambtskleding wordt gedragen om duidelijk te laten zien dat de rechter er niet in persoon zit, maar in zijn hoedanigheid als onafhankelijke rechter.
• De Nederlandse kantonrechter Mr. Frank Visser is bij de NCRV te zien als bindend adviseur in het tv-programma De Rijdende Rechter.

Externe link

• www.rechtspraak.nl De website van de Nederlandse rechterlijke macht
• www.raadvanstate.nl De website van de Raad van State