Tweede Kamer
De Tweede Kamer is de rechtstreeks gekozen volksvertegenwoordiging en bestaat uit 150 leden. Deze zijn fractiegewijs georganiseerd. Medewetgeving en controle van het kabinet zijn belangrijke taken van de Tweede Kamer.
Samen met de Eerste Kamer vormt zij het Nederlandse parlement waarbij zij de belangrijkste Kamer is.
De rol in het wetgevingsproces is dat de Tweede Kamer door de regering ingediende wetsvoorstellen moet goedkeuren. Maar de Kamer mag deze wetsvoorstellen ook wijzigen. Daarnaast heeft de Tweede Kamer het recht van initiatief: zij mag zelf wetsvoorstellen indienen. Als een wet door de Tweede Kamer is goedgekeurd behoeft zij nog de goedkeuring door de Eerste Kamer; deze zal echter niet gauw van de goedkeuring van de Tweede Kamer afwijken.
Om de Tweede Kamer de gelegenheid te geven de regering te kunnen controleren zijn ministers verplicht alle informatie te geven waar de Tweede Kamer om vraagt. Ook hebben Tweede Kamerleden het recht vragen aan de bewindslieden te stellen, en kunnen ministers tijdens een interpellatie ter verantwoording worden geroepen. Een kabinet of bewindspersoon kan niet aanblijven zonder het vertrouwen van de Kamer te hebben.
Daarnaast heeft de Tweede Kamer een soort ombudsfunctie, mag het voordrachten doen voor enkele belangrijke functies, en speelt het een belangrijke rol bij de vorming van beleid. Door Kameruitspraken (moties) kan de Kamer de regering om iets verzoeken of een oordeel geven over het gevoerde beleid.
Bij haar werkzaamheden wordt de Kamer bijgestaan door een omvangrijke ambtelijke dienst, met aan het hoofd de griffier.
Frans Weisglas (VVD) is voorzitter van de Tweede Kamer.
Zetelverdeling sinds 1918
| partijen | 1918 | 1922 | 1925 | 1929 | 1933 | 1937 | 1946 | 1948 | 1952 | 1956 | 1959 | 1963 | 1967 | 1971 | 1972 | 1977 | 1981 | 1982 | 1986 | 1989 | 1994 | 1998 | 2002 | 2003 | partijen | </tr>
| CDA | 75 | 88 | 81 | 79 | 78 | 84 | 79 | 81 | 76 | 77 | 75 | 76 | 69 | 58 | 48 | 49 | 48 | 45 | 54 | 54 | 34 | 29 | 43 | 44 | CDA |
| PvdA | 44 | 37 | 46 | 46 | 43 | 46 | 44 | 40 | 45 | 50 | 48 | 43 | 37 | 39 | 43 | 53 | 44 | 47 | 52 | 49 | 37 | 45 | 23 | 42 | PvdA |
| VVD | 23 | 15 | 13 | 12 | 10 | 6 | 9 | 12 | 14 | 13 | 19 | 16 | 17 | 16 | 22 | 28 | 26 | 36 | 27 | 22 | 31 | 38 | 24 | 28 | VVD |
| SP | / | / | / | / | / | / | / | / | / | / | / | / | / | / | / | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 2 | 5 | 9 | 9 | SP |
| LPF | / | / | / | / | / | / | / | / | / | / | / | / | / | / | / | / | / | / | / | / | / | / | 26 | 8 | LPF |
| GL | 3 | 3 | 2 | 3 | 6 | 5 | 15 | 12 | 9 | 7 | 5 | 8 | 9 | 10 | 16 | 6 | 9 | 9 | 3 | 6 | 5 | 11 | 10 | 8 | GL |
| D66 | / | / | / | / | / | / | / | / | / | / | / | / | 7 | 11 | 6 | 8 | 17 | 6 | 9 | 12 | 24 | 14 | 7 | 6 | D66 |
| CU | / | / | / | / | / | / | / | / | 0 | 0 | 0 | 1 | 1 | 2 | 2 | 1 | 3 | 3 | 2 | 3 | 5 | 5 | 4 | 3 | CU |
| SGP | 0 | 2 | 3 | 5 | 5 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 2 | 3 | 2 | 2 | SGP |
| overige partijen | 5 | 5 | 5 | 5 | 8 | 6 | 0 | 2 | 3 | 0 | 0 | 3 | 7 | 11 | 10 | 2 | 0 | 1 | 0 | 1 | 10 | 0 | 2 | 0 | overige partijen |
De behaalde zetels zijn zo ver nodig omgerekend naar 150 (voor 1956 had de Tweede Kamer 100 zetels). Verder is uitgegaan van de huidige partijen en zijn haar voorlopers daaronder geschaard.
NB. door afrondingsverschillen kunnen er afwijkingen optreden ten opzichte van het zetelverloop op de artikelen van de afzonderlijke partijen.
Met eventuele tussentijdse afsplitsingen is geen rekening gehouden.
Huidige zetelverdeling (2003)
Deze is gecorrigeerd voor afsplitsingen:
- CDA - 44
- PvdA - 42
- VVD - 27
- SP - 8
- LPF - 7
- GL - 8
- D66 - 6
- CU - 3
- SGP - 2
- Groep-Lazrak - 1
- Groep-Nawijn - 1
- Groep-Wilders - 1
