Caldera

Wat is een caldera?

Om te beginnen is het handig om te weten wat een caldera is. Een caldera is een soort krater die gevormd wordt door het instorten van een vulkaan na een grote uitbarsting, wanneer de magma-kamer het gewicht van de vulkaan niet meer houden. Als de activiteit vervolgens afneemt zal de magma stollen en vormt als het ware een kurk op magma-kamer. De druk in de magma-kamer neemt met de tijd weer toe en uiteindelijk zal de vulkaan weer tot uitbarsting komen.

Een supervulkaan wordt gekenmerkt door een giant caldera die vele tientallen kilometers in doorsnede kan zijn. Zo'n caldera is zo groot dat je hem zelfs niet zou herkennen wanneer je er in staat. Een uitbarsting van zo'n vulkaan is dan ook een wereldwijde ramp. Alles binnen een straal van een paar honderd kilometer wordt verwoest. De kracht is vergelijkbaar met een meteoriet met een diameter van een kilometer. De deeltjes die de atmosfeer in geslingerd worden kunnen de temperatuur met enkele graden doen dalen en zelfs een nieuwe ijstijd inluiden.

Waar bevinden zich die supervulkanen?

Een van de bekendste supervulkanen bevind zich in Amerika, namelijk onder Yellowstone Park. Deze supervulkaan heeft een caldera van 30 mijl breed en 45 mijl lang. De laatste keer dat hij tot uitbarsting is gekomen was 640,000 jaar geleden, terwijl hij gemiddeld eens in de 600,000 jaar actief wordt!

Een andere interessante supervulkaan is de Toba op Sumatra. De caldera is het bassin van het Toba meer, het grootste meer van Indonesie. De laatste uitbarsting van een supervulkaan vond hier 74,000 jaar geledenplaats. De recente aardbevingen bij Sumatra hebben mogelijk extra druk op de ketel gezet waardoor een nieuwe uitbarsting dichterbij is gekomen.

Een voor Europa relevante supervulkaan is te vinden vlakbij Napels in Italie. Deze is iets kleiner dan de Yellowstone en Toba vulkanen, maar kan nog steeds desastreuze gevolgen hebben mocht hij tot uitbarsting komen.

Verder zijn er nog supervulkanen te vinden in Nieuw Zeeland (Mt Taupo), Japan, Australie en Alaska.

Moet ik me zorgen maken?

Wetenschappers denken dat de kans op een uitbarsting van een supervulkaan ongeveer 5 keer zo groot is als de kans op een inslag van een meteoriet. Nog steeds vrij klein dus. Het enige verschil is dat een meteoriet op ramkoers in de toekomst van baan veranderd zou kunnen worden. Een supervulkaan is echter een tikkende tijdbom die met geen mogelijkheid onschadelijk te maken is.