Engelen

1. Wat zijn engelen

Een in 1978 gehouden enqu�te in de Verenigde Staten bevestigde dat meer dan de helft van de ondervraagde personen gelooft in engelen en demonen. De mensen die er niet in geloofden, zagen engelen als een soort van middeleeuws bijgeloof waarvoor een simpele psychologische verklaring voor moest bestaan. In alle soorten godsdiensten geloven mensen in geestelijke wezens en machten die een brug slaan tussen de bovenaardse, geestelijke werkelijkheid en de aardse realiteit. Hoe die wezens worden voorgesteld varieert van het geloof in de macht van de voorouders, natuurgeesten of elfen, tot wat wij in onze cultuur �engelen� noemen. Hier zal ik vooral de engel behandelen die haar/zijn plaats vindt in de Bijbel en in de christelijke religie Het woord engel is ontleend aan een Griekse vertaling van het Hebreeuwse mal�akh, wat in eerste instantie �schaduwzijde van God� betekende, maar later de benaming voor boodschapper werd. Het Griekse woord voor engel is �angelos�, wat bode betekent. In de Griekse mythologie, in het bijzonder bij Homerus, komen we figuren tegen die een zelfde soort functie hebben als �de hedendaagse engel�. De goden zorgen voor de mensen op een wijze die wij tegenwoordig toeschrijven aan beschermengelen. Ook in de bijbel komen we engelen tegen, net zoals in de �offici�le� boeken van andere religies. Toch zijn deze boeken niet de belangrijkste bronnen van informatie. Juist buiten de offici�le teksten is veel informatie over engelen te vinden. Een van die geschriften is het boek van Henoch, wat in een van de volgende hoofdstukken behandeld wordt. Maar ook wat er in de Bijbel staat is de moeite waard. In het Oude Testament bijvoorbeeld. Op talloze plaatsen wordt melding gemaakt boodschappers die voor God contact maken met mensen. Al in Genesis wordt melding gemaakt van engelen (zie tekstvak). Maar er zijn nog andere voorbeelden. Zo wordt Abraham door drie engelen bezocht die hem aankondigen dat zijn vrouw Sara (over de honderd jaar en onvruchtbaar) een kind zal krijgen, het gevecht van Jacob met de engel, de aankondiging van de geboorte van Simson in Richteren door een engel en in Dani�l, waar voor de eerste keer een engel bij naam wordt genoemd (Gabri�l). Natuurlijk zijn er nog meer voorbeelden, maar het voert te ver om die nu allemaal te behandelen. De engelen uit Oude Testament hebben een menselijk uiterlijk, eten en drinken zoals mensen en hebben ook niet altijd vleugels. In het Nieuwe Testament zijn er nog meer engelen te bespeuren. De eerste engelen die we tegenkomen lijken vooral geboorten aan te kondigen (Johannes en Jezus, waarover meer onder het kopje: Gabri�l). Ook Jezus krijgt bezoek van engelen. Nadat hij veertig dagen had gevast in de woestijn en de duivel had weerstaan, waren het engelen die hem verzorgden. Bij de opstanding van Jezus is het helemaal druk op engelen gebied. Matte�s 28, 2: �Zie, er kwam een grote aardbeving; want een engel van de Heer, die van de hemel afgedaald was, naderde, wentelde de steen weg en zette zich daarop; en zijn kleed was wit als sneeuw. En de bewakers sidderden en waren als doden door de schrik voor hem. Maar de engel begon te spreken tegen de vrouwen: �Vreest niet, want ik weet dat jullie Jezus zoeken die gekruisigd is. Hij is niet hier, Hij is opgestaan zoals Hij gezegd heeft.� In Markus 16, 5: �En toen zij het graf ingingen zagen zij een jongeling aan de rechterkant zitten, gekleed in een wit gewaad, en zij raakten bevreesd.� In de Handelingen van de Apostelen zijn meerdere verwijzingen naar engelen te vinden. Zo zijn er twee engelen aanwezig bij de hemelvaart van Jezus en wordt de gevangen Petrus door een engel bevrijd (zie tekstvak). De voorbeelden zijn legio. In de Bijbel worden de engelen in totaal ongeveer driehonderd keer genoemd en geven de teksten aan dat de engelenschare zeer groot is. De ontstaansgeschiedenis van engelen wordt in de Bijbel niet gegeven. In het boek Job staat een passage waaruit op te maken valt dat het schijnt dat God de engelen schiep voordat hij de materi�le wereld had geschapen. In het apocriefe boek Jubilee�n (zie het hoofdstuk: Het boek van Henoch) wordt gesteld dat de engelen op de eerste dag van de schepping door God werden gemaakt. Er wordt ook niets specifieks gezegd over engelen, niets over hun aard en hun verhouding ten opzicht van God en de mensheid. Maar wat er ook geschreven staat over engelen, in de Bijbel, in andere heilige boeken, niet heilige geschriften of mondeling wordt overgeleverd, je moet onthouden dat alles wat er gezegd wordt uit de mond van een mens komt. En de mens kan alleen maar gissen.

2. Het boek van Henoch

Naast de boeken die in de bijbel te vinden zijn, zijn er ook geschriften die te maken hebben met het ontstaan van de christelijke kerk en die daar geen plaatsje in hebben gevonden: de apocriefe of verborgen geschriften. Een van deze teksten is Het boek van Henoch. Dit zijn geschriften die zijn ontstaan in het joods milieu rond de jaartelling en zijn verbonden met de oorsprong van het Christendom. De kerk nam ze niet op in de canon en ze raakten in de loop der tijden in de vergetelheid. In de 18e eeuw werd het boek van Henoch herontdekt; het werd aangetroffen temidden van Ethiopische handschriften. Het boek had een belangrijke plaats in de vroege christelijke kerk en wordt zelfs in het Nieuwe Testament geciteerd als een bijbelgeschrift (zie tekstkader.) Bij het �bestuderen� van engelen, is dit boek een ware schatkamer: je zou zelfs kunnen zeggen dat het een systematische engelenleer bevat. De schrijver van dit boek zegt dat alles wat hij beweerd en opgeschreven heeft, hem verteld is door gevleugelde goddelijke boodschappers. Het zesde hoofdstuk �Het boek der waakzamen� wordt beschouwd als het belangrijkste hoofdstuk en tevens als de oudste bron van de joodse opvatting over de val van de engelen. Hieronder een passage: Toen de kinderen van de mensen toenamen, gebeurde het in die tijd dat hen schone dochters geboren werden. De engelen, zonen van de hemel, zagen deze echter en werden verliefd op hen en zij zeiden tot elkaar: �Komt, laten wij ons vrouwen kiezen onder de mensen en kinderen voortbrengen.� Semeyaza, hun leider, zei tot hen: �Ik vrees dat jullie deze daad niet zouden willen en dat ik alleen moet boeten voor deze grote zonde�. Toen antwoordden allen hem en zeiden: �Wij zweren allen en nemen het op ons dat wij van dit voornemen niet zullen afzien en dat wij het ten uitvoer zullen brengen�. En toen zwoeren en namen allen tegelijk ten opzichte van elkaar de verantwoordelijkheid op zich; het waren er tweehonderd in totaal.� Dan volgt er een lange lijst met namen, waarna de tekst weer verder gaat: �En zij namen vrouwen en ieder koos zich er een uit en zij begonnen deze op te zoeken. En zij verenigden zich met deze en onderwezen ze in betoveringskunsten, bezweringsformules en in het plukken van planten en wortels. En de vrouwen werden zwanger en baarden reuzen, ieder drieduizend el groot. De reuzen aten alle arbeidsvrucht van de mensen op totdat de mensen hen niet meer konden onderhouden. En zij (de reuzen) begonnen te zondigen tegen de dieren, de vogels, de reptielen, de vissen; en zij begonnen, onder elkaar het vlees ervan te eten en het bloed ervan te drinken. Toen beschuldigde de aarde de onreinen.� Het slechte zou volgens het boek van Henoch dus op aarde zijn gekomen met �de val van de engelen�. Zij leerden de mensen wapens en schilden maken, de waarde van goud en edelstenen kennen en onderrichtten hen in magie, astrologie, oorlog en krijgskunst. De vrouwen werd geleerd zich op te maken en juwelen te dragen. De gevolgen hiervan zouden oorlog, onreinheid en zonde zijn. Maar er zijn ook nog andere apocriefe boeken die informatie over engelen bevatten. Een daarvan is �de Jubilee�n�, een boek dat inhoudelijke parallellen heeft met Genesis. Maar die paralellen lopen niet helemaal door. Terwijl in het bijbels scheppingsverhaal niet gerept wordt van engelen, wordt in de Jubilee�n vermeld dat op de eerste dag God de engelen en geesten schiep: �Schrijf de hele geschiedenis op, hoe God Zijn hele schepping volbracht in zes dagen en dat Hij op de zevende dag Sabbat hield, die Hij voor de eeuwigheid heiligde en als een teken voor zijn gehele werk maakte. Schrijf op dat hij op de eerste dag de hemelen schiep die daar boven zijn en de aarde, de wateren en alle geesten die Hem dienen: de �angeli faciei�, de engelen van heiliging, de engelen van de geest van het vuur en de lucht, de engelen van de geest van de wolken en de duisternis, van de hagel en de sneeuw en de rijp; de engelen van de stemmen, van de donder en van de bliksemschicht; de engelen van de geest van vorst en koude, van de grote hitte, van de regenseizoenen, van de lente, de zomer en de herfst en de engelen van alle geesten die in de hemel verenigd zijn en die zich op de aarde en in alle afgronden bevinden, in de duisternis, in het licht, in de dageraad en in de avond. Hij schiep ze allen met de wijsheid van Zijn hart.� De rest van het bovenstaande scheppingsverhaal verloopt net als in Genesis. Ook al staan deze apocriefe teksten niet in de bijbel, naar mijn idee zijn ze (bij de studie naar engelen) zeker het bekijken waard.

3. Hi�rarchie

Er zijn vele soorten engelen in de bijbel. In dit hoofdstuk zal ik de soorten die mij bekent zijn behandelen. In de loop der eeuwen zijn er verschillende rangordes aangebracht in de engelenwereld. De aartsvader Gregorius de Grote (540-604) bracht de volgende onderverdeling aan: � Eerste rangorde: serafijnen, cherubijnen, tronen � Tweede rangorde: heerschappijen, overheden en machten � Derde rangorde: krachten,, aartsengelen en engelen Dionysius de Areopagiet, een schrijver uit vermoedelijk het begin van de zesde eeuw, verdeelde de engelen net als Gregorius in groepen van drie. De bovenste groep bestond uit de serafs, cherubs en de tronen, Daaronder de heerschappijen, machten en krachten. De onderste groep bestaat uit de vorsten, aartsengelen en (gewone) engelen. Ook in de antroposofie gelooft men in het bestaan van engelen. Hans W. Schroeder brengt de volgende verdeling aan: 1. tronen, cherubijnen, serafijnen 2. openbaarders, wereldkrachten, wereldleiders 3. engelen, aartsengelen, oerkrachten

In de volgende hoofdstukken zal ik de verschillende soorten engelen en hun plaatst in de hi�rarchie verder toelichten. Zoals eerder vermeld worden de engelen vaak verdeeld in een hi�rarchie van drie treden. De bovenste laag is het 'belangrijkst'; zij staan het dichtst bij God. Dionysius de Areopagiet zegt over hen : Die allerhoogste geesten, die direct om God heen staan, vormen een eigen hi�rarchie. Zij kunnen rein worden genoemd, niet slechts omdat zij aan geen verontreiniging zijn blootgesteld, maar ook omdat zij de hoogste graad van heiligheid bezitten en onveranderlijk de hoge staat van hun volmaaktheid handhaven. Zij zijn beschouwend, niet zo, alsof zij zintuiglijk waarneembare beelden nodig zouden hebben, maar in zoverre zij in het immateri�le licht de Triniteit schouwen... Zij worden voleindigd genoemd, omdat zij geen kennis bezitten die berust op een van voorspelling naar voorstelling voortschrijdend, redenerend denken, maar door de Godheid op de meest verheven wijze verlicht en vervolmaakt worden.' De engelen delen elkaar trapsgewijs, van boven naar beneden de bevelen van God mee. Omgekeerd komt God via de omgekeerde trapsgewijze beweging te weten wat er op aarde gebeurt.

4. De Eerste Triade

De engelenhi�rarchie kan het best worden omschreven als een onmetelijk grote kring rond een middelpunt, dat als God wordt aangeduid. Deze kring bestaat uit elkaar opeenvolgende cirkels. De cirkels het dichtst bij het middelpunt worden beschouwd als �het hoogste�; de bovenste triade. Daarna gaat het in groepjes van 3 naar beneden, tot je bij de mens uitkomt. Het middelpunt (verder: God) zendt zuivere gedachten uit van het hoogste niveau. Deze gedachten gaan door alle lagen heen, maar zij veranderen wel van trilling. De eerste, bovenste triade bestaat uit de tronen, de cherubijnen en de serafijnen.

4.1 Serafijnen, Serafs

Er zijn verschillende namen voor de verschillende wezens die engelen genoemd worden. Zo spreekt men van Serafijnen maar ook van Serafs. Net als bij de Serafijnen zal ik als kopje de verschillende namen noemen. De serafijnen worden gezien als de entiteiten die het dichtst bij God staan. Zij schijnen onophoudelijk in het Hebreeuws kadosj, kadosj, kadosj te zingen, wat � Heilig, Heilig, Heilig is de heer der heerscharen, de gehele aarde is vol van Zijn Heerlijkheid� betekent. Dit lied zou een scheppingslied kunnen zijn; een loflied; een primaire vibratie van de Liefde. Ze zien eruit als zesvleugele en vierhoofdige wezens. Als de serafijnen zich vertonen, worden ze verpersoonlijkt door een slang of een draak. De slang is het symbool van de geneeskunde. Dit komt ook terug in de naam seraf. �Ser� verwijst in het Hebreeuws naar �hoger wezen� of �beschermengel�, �Rapha� betekent �genezer�, �dokter� of �chirurgijn�. Volgens Henoch waren er vier serafijnen, corresponderend met de vier winden of windrichtingen. Dit komt overeen met hun vierkoppigheid. Hun leider is Metatron of Satan, de anderen worden Kemu�l, Nathana�l en Gabri�l genoemd. Vreemd is hierbij dat onder de serafijnen ook een �vijand� valt, namelijk Satan. Metatron zou in sommige kringen synoniem zijn aan Satan. In de positieve, serafijnse gedaante is Metatron de machtigste van alle hemelse hi�rarchie�n en belast met het welzijn en levensonderhoud van de mensheid. Hij heeft geen zes, maar zes maal zes vleugels (36 stuks dus) en een ontelbaar aantal ogen.

4.2 De cherubijnen, Cherubs

De cherubijnen zijn de eerste engelen die in de bijbel worden genoemd en de tweede in de hi�rarchie. Het woord cherub is afgeleid van Kerub, wat � degene die iemands voorspraak is� of �kennis� betekent. De cherubijnen �stammen af� van de zogenaamde Ka-ri-bu: afschrikwekkende bewakers van de tempels en paleizen in Sumeri� en Babylon, waar de Hebreeuwers in ballingschap zijn geweest. De cherubs hebben volgens de Hebreeuwse overlevering vier vleugels en vier gezichten. In Openbaringen van Johannes van Patmos wordt melding gemaakt van Cherubs met zes vleugels en talrijke ogen. Maar waarschijnlijk heeft hij ze verward met de Serafs. Tegenwoordig worden de Cherubijnen vaak afgebeeld als kleine, mollige baby�s met vleugeltjes. Het is onbekend waar dit vandaan komt.

4.3 Tronen , Ofanimm, Galgallin

Galal betekent in het Hebreeuws zowel �wielen� als �de pupil van het oog�. Dit wijst op het feit dat de Tronen de strijdwagens van God zijn, waarbij ze gemend worden door de cherubijnen. Die wielen komen ook weer terug in de beschrijving van Ezechi�l (zie tekstvak) waar de Tronen begeleid worden door een rad. De beschrijving van de Tronen spreekt tot de verbeelding van mensen die in UFO�s geloven. De beschrijving komt namelijk overeen met veel meldingen van ontmoetingen met buitenaardse ruimte vaartuigen. Ook de �raderen� in de beschrijving plaatsen ons voor raadselen. De raderen komen als beeld namelijk overeen met de hedendaagse wielen. Zou de mensheid in die tijd al net zo ver zijn geweest op het gebied van technologie als wij nu zijn? De tronen worden afwisselend in de derde en de vierde hemel geplaatst en dus ook in de Eerste en Tweede Triade. Dit kan nog wel eens voor verwarring zorgen. Er zijn problemen met de plaatsing van de Tronen vanwege het feit dat zij de eerste wezens zijn die op het grensgebied van het materiele en het immateri�le zitten. De serafijnen en de cherubijnen waren onstoffelijke wezens, immateri�le manifestaties van de creatieve krachten die Gods wil uitdrukken. De Tronen vallen onder het gebied waarin vorm en massa een plaats gaan innemen. Op dit punt ontmoet de hemel de aarde, waardoor de Tronen ook gevoelig zijn voor moreel verval. Als de leider van de Tronen wordt vaak Rafa�l gezien.

5. De Tweede Triade

De Tweede Triade is de laag van de heerschappijen, (wereld)krachten en (wereld)machten. Het thema van deze laag is de samensmelting met de Goddelijke bron. Hierdoor ontstaat er een constante spanning tussen de dualiteiten goed en kwaad, lichaam en geest, hoger en lager. Het gevolg hiervan is dat alle engelen in deze triade het risico lopen gecorrumpeerd te worden. De invloed van de Tweede Triade spreidt zich uit van de aarde tot de hele kosmos, die zij wijsheid, zin en betekenis geven.

5.1 Heerschappijen, Openbaarders, Exousiai, Heren, Kurioteten, Hasjmallim

Vele namen voor een groep entiteiten waar ik relatief weinig informatie over kon vinden. Dionysus zegt over hen dat zij de taken der engelen verdelen. Anderen houden vol dat de heerschappijen �kanalen van barmhartigheid binnen de tweede hemel zijn�. De leiders of heersers van de Heerschappijen zijn: Zadki�l, Hasjmal, Jari�l en Muri�l. Hasjmal of Cahsmal staat bekend als de �in vuur sprekende engel�.

5.2 Wereldkrachten, Krachten, Overheden, Malakim, Dunamis, Tarsjisjim

Wereldkracht klinkt als iets onpersoonlijks, maar het zijn wel degelijk engelen. Zij schenken volgens de christelijke leer zegeningen van boven, meestal in de vorm van wonderen en worden vaak geassocieerd met helden en voorvechters van het goede. Zij zouden moed schenken wanneer de nood het hoogst is. Volgens de antroposofie zijn de wereldkrachten verantwoordelijk voor het gebied dat wij hier op aarde de natuurwetenschappen noemen. Zij zorgen ervoor dat alles goed geregeld is, georganiseerd is en op radertjes loopt: de vormen en structuren van de uiterlijke wereld. Bij de hemelvaart van Jezus waren het twee krachten die hem begeleidden. Ook bij Adam en Eva zouden zij bekend zijn: twee krachten hielpen als vroedvrouwen bij de geboorte van Ka�n. De leiders zijn: Micha�l, Rafa�l, Bari�l, Tarsjisj en voor de val der engelen Satan(el).

5.3 Wereldmachten, machten, wereldleiders, dynamis, potentaten, autoriteiten

Er wordt aangenomen dat dit de groep engelen is die als eerste door God geschapen is. Zij bevolken het gevaarlijke grensgebied tussen de tweede en derde triade (eerste en tweede hemel). Zij zouden een soort grenswachters zijn die uitkijken naar duivelse intriganten. Dit is gevaarlijk werk, waarbij de engelen aan veel verleidingen bloot staan. Paulus waarschuwde de eerste christenen er dan ook voor dat de machten zowel goed als kwaad kunnen zijn. Volgens hem is het hun taak om in onze ziel het evenwicht te bewaren. Hierbij zouden sommigen zich teveel kunnen identificeren met de �duistere zijde� van de mens en op deze wijze ten val komen. Het hoofd van deze orde is Cama�l. Hij vertegenwoordigt het wazige gebied tussen goed en kwaad. Zijn naam betekent �hij die God ziet� en zou een van de zeven engelen zijn die God mogen aanschouwen. Aan de andere kant wordt Cama�l gedentificeerd als de hertog van de hel, uitgebeeld als een luipaard. Hij is de bevelhebber over de 144.000 engelen der vernietiging, des wraaks en des doods. Het is alleen niet zeker of zij in dienst zijn van God of van de Duivel. Deze groep engelen wordt in de esoterie gezien als de entiteiten die de overlevenden na het verlaten van het lichaam assisteren, zodat zij niet doordraaien in het geval zij mochten verdwalen in de astrale ruimte assisteren.

6. De Derde Triade

Deze derde (onderste) laag, staat direct boven de mens en wordt ook wel de eerste hemel genoemd. De wezens in deze laag hebben vooral invloed op 'de innerlijke omstandigheden, de innerlijke gesteldheid van ieder mens afzonderlijk, op alles wat tot stand komt in het zielenleven en het lotsgebeurend' . Hierdoor zijn zij zeer kwetsbaar voor een mogelijke �val�. De engelen in de Derde Triade zijn ons het meest vertrouwd vanwege hun gelijkenis met de mens.

6.1 Oerkrachten, Vorsten, Krachten, Archai, Vorstendommen

In eerste instantie werd deze groep engelen gezien als de orde die aan het hoofd stond van de naties op aarde. Later werd dit uitgebreid met de bescherming van geloof. De �Prins der krachten�, Cervill zou David hebben geholpen bij zijn poging Goliath te verslaan.

6.2 Aartsengelen

In het Christendom en de Islam wordt er een verschillend aantal Aartsengelen genoemd. De Islam heeft het over vier, terwijl de christenen zeggen dat er zeven Aartsengelen zijn. De namen waar de meeste overeenstemming is zijn: Micha�l, Gabri�l, Rafa�l en Uri�l. De andere drie engelen zouden gekozen worden uit Metatron, Remi�l, Sari�l, Ana�l, Ragu�l en Razi�l. Volgens Dionysus zijn de Aartsengelen boodschappers van God. Ze worden beschouwd als de belangrijkste bemiddelaars tussen God en de mens en commanderen de hemelse legioenen bij hun strijd tegen �de zonen van de duisternis�. Alle aartsengelen hebben het woord �el� in hun naam. Zoals je in het tekstvakje kunt zien is dit een zeer universeel woord. Ook het Nederlands heeft een woord dat hier op lijkt: alf of elf.

6.2.1 Micha�l

Micha�l en Gabri�l zijn de enige engelen die in het Oude Testament vermeld worden, naast Rafa�l die voorkomt in het katholieke boek Tobit. Micha�l betekent �die als God is�. Hij is erg �populair� en in wordt in veel religies gezien als �de grootste�. Er gaan veel verhalen over hem rond. Zo zou hij in 701 v. Chr. eigenhandig 180.000 soldaten van de Assyrische koning Sennacherib hebben weggevaagd. Ook zou hij Abraham hebben tegengehouden toen hij op het punt stond zijn zoon Isa�c te offeren en verscheen hij in de brandende braamstruik aan David. Een ander verhaal is dat hij degene zou zijn die de satanische draak onderwerpt, al heeft tegenwoordig St. Joris het alleenrecht op het doden van draken. Micha�l wordt meestal afgebeeld met een getrokken zwaard in zijn hand. Dit symboliseert zijn rol als grote voorvechter van God. In de moslimoverlevering wordt Micha�l afgeschilderd als een figuur met vleugels in een smaragdgroene kleur, bedekt met saffraankleurige haren, �elk een miljoen gezichten en monden bevattend en evenzovele tongen die, in een miljoen dialecten, de genade van Allah afsmeken� Micha�l staat bekend als de engel van het laatste oordeel; de weger der zielen. Dit komt waarschijnlijk voort uit de periode dat stammen van Isra�l gevangen waren in Egypte, waar Anubis de harten van de overleden woog. Zijn met pauwenveren versierde vleugels doen denken aan het oog van de Egyptische godin Ma�t; haar veren werden in de weegschaal van Anubis gewogen tegen het hart van de gestorven mens. In de Middeleeuwen werd Micha�l, onder invloed van het opnemen van �heidense� elementen in het Christendom, de geleider van zielen naar de andere wereld. In die tijd werden er ook aan hem gewijde kapellen opgericht, vaak op de plaats waar vroeger een grafheuvel was geweest. Deze grafheuvels werden in het verleden vaak op plaatsen opgericht waar sprake was van aardstralen, ook wel �de macht der draken � geheten. En zo is het kringetje van Micha�l als oordeler naar Micha�l de drakendoder weer rond. In het boek Dani�l staat de voorspelling dat Micha�l opnieuw zal verschijnen als de wereld in grote moeilijkheden is. Veel geleerden waren ervan overtuigd dat dit in de twintigste eeuw zou gebeuren.

6.2.2 Gabri�l

De naam Gabri�l is waarschijnlijk afkomstig van het Sumerische woord GBR, wat gouverneur betekent of van Gibor; macht of held. Dat zou kunnen, want volgens de overlevering is Gabri�l de gouverneur van de hof van Eden en overste van de cherubijnen. Gabri�l is een bijzondere engel, aangezien zij de enige vrouwelijke engel is temidden van de mannelijke of androgyne engelen die zo hoog in de hi�rarchie staat. Zoals al onder het kopje Micha�l staat vermeld, is zij naarst Micha�l de enige engel die met naam in het Oude Testament genoemd wordt. Zij zou aan de linkerkant van God zitten, wat een bewijs voor haar vrouwelijkheid zou vormen. In de Islam is zij de gene (onder de naam Jibril of Gabri�l) die de gehele Koran aan Mohammed gedicteerd heeft, al gaan Islamieten ervan uit dat Gabri�l in ieder geval geen vrouw is. Hier gaan we er maar van uit dat dat wel het geval is, niet in de laatste plaats voor het nodige evenwicht. In mijn wereldbeeld is het namelijk welhaast onmogelijk dat er geen hooggeplaatste vrouwelijke engelen zijn. Gabri�l speelt een belangrijke rol bij de komst van de Messias. Zij is namelijk degene die 500 jaar voor de geboorte van Jezus aan Dani�l de komst van een Messias aankondigt. Daarnaast brengt zij Maria de blijde boodschap dat zij �onbevlekt ontvangen is�. Sterker nog, bij Lukas is zij degene die bij Maria �binnengekomen is�! (Lukas 1:26) Een vreemde zaak naar mijn idee, aangezien het volgens mij (nog) niet mogelijk is dat een vrouw een vrouw bevrucht. Dit vreemde motief komt terug in The Chosen Few van Christien O�Brien, waarin hij suggereert dat zij een in het middenoosten levende vrouw was die experimenteerde met de genen van mensen, waarbij Adam en Eva tot de eerste experimenten behoorden. Zij zou vervolgens bovennatuurlijke krachten toegeschreven gekregen hebben van de Sumeriers. Dit verhaal is natuurlijk koren op de molen van mensen die ervan overtuigd zijn dat de mensheid het product is van experimenten gedaan door buitenaardse wezens. In iedergeval blijft het een vreemd verhaal.

6.2.3 Rafa�l

De stralende die geneest. Zo staat Rafa�l bekend. Hierom wordt hij ook vaak geassocieerd met het beeld van de slang. Rafa�l is de belangrijkste vorst in de tweede hemel, de leider van de orde der Krachten, de bewaker van de boom des levens in de Hof van Eden en een van de zeven engelen van de Troon. In de hoedanigheid van genezer komt Rafa�l ook in de bijbel voor. Zo geneest hij Abraham van de pijn van de besnijdenis (die Abraham tot op hoge leeftijd had weten te omzeilen). Ook in het (katholieke) boek Tobias wordt melding gemaakt van Rafa�l (zie tekstkader). Er is hier sprake van de naam Azarias omdat Rafa�l zijn werkelijke hoedanigheid pas op het eind van het verhaal bekend maakt. Ookal is Rafa�l officieel een kracht, toch heeft hij zes vleugels als die van een serafijn en wordt hij ook aan de cherubijnen, heerschappijen en machten toegeschreven.

6.2.4 Sari�l

Sari�l wordt ook wel Suri�l, Suriyel, Zerachi�l of Saraquel genoemd. De naam betekent zoiets als �Gods bevel�. Volgens Henoch is Sari�l degene die de verantwoordelijkheid draagt voor het lot van de engelen die de Wetten overtreden. Daarnaast staat hij bekend als de �engel des doods�. Hierdoor verbaast het mij niet dat Sari�l ook wel gerekend wordt onder de gevallen engelen. Paradoxaal genoeg heeft Sari�l ook faam gemaakt als een genezende engel. Maar staan leven en dood niet heel dicht bij elkaar?

6.2.5 Uri�l

Deze engel is beslist niet de zoetsappige figuur die veel mensen voor ogen hebben als ze over engelen spreken. De betekenis van de naam zegt al genoeg: �vuur van God� In de gedaante van zowel serafijn als cherubijn voert Uri�l het gezag over Tartarus (de hel). Aangenomen wordt dat Uri�l de engel was die met Jakob worstelde (zie tekstkader). Dit is niet onwaarschijnlijk omdat Uri�l wordt gezien als een goede kandidaat voor de �hemelse sterke arm�. . Naast zijn optreden als politieagentje is Uri�l ook degene met het beste gezichtsvermogen van alle engelen. Hij was de boodschapper die werd uitgezonden om Noach voor de op handen zijnde zondvloed te waarschuwen.

6.2.6 Ragu�l

Deze e engel staat ook wel bekend als Rasu�l, Rufa�l, Akrasi�l en �de vriend van God�. Volgens Henoch neemt Ragu�l wraak op de wereld der lichtende sterren'�, wat vaak wordt ge�nterpreteerd als was hij degene die over het goede gedrag van de engelen waakt. Dit zal vast een drukke taak zijn, want engelen schijnen nogal gevoelig voor corruptie. Gezien zijn functie is het vreemd dat het onder andere deze engel was die in 754 door de kerk aan de kant werd gezet. De verantwoordelijke hiervoor, paus Zacharias, beschouwde Ragu�l als een demon 'die zich uitgaf voor een heilige.�

6.2.7 Remi�l

In vroege geschriften wordt Remi�l vermeld als Jeremi�l of Yerame�l (�de genade van God�). Hij is degene die door God is aangesteld om die zielen naar het laatste oordeel te voeren. Daarnaast is hij volgens Henoch verantwoordelijk voor �het verbreiden van de instructies der zeven aartsengelen�.

6.2.8 Razi�l

Over het algemeen wordt aangenomen dat de zeven engelen die hierboven zijn beschreven, de zeven aartsengelen zijn. Toch zijn er ook nog andere engelen die aanspraak kunnen maken op deze titel. Twee daarvan zijn Razi�l, die ik hier zal behandelen, en Metatron, die onder het volgende kopje ter sprake komt. Razi�l (ook wel Ratzi�l, Gallizur, Sarquel en Akrasi�l genoemd) bezit de intrigerende titel �engel der geheime gebieden en opperste mysteries.� Hij schijnt het legendarische '�Boek van de engel Raza�l� geschreven te hebben, welke hij overhandigde aan Adam. Na Adam kwam het achtereenvolgens in het bezit van Henoch, Noach en Salomon. In zijn tijd is het verdwenen. In de Middeleeuwen schijnt het weer boven water te zijn gekomen. Naar verluidt onthult het boek 1500 mysteries van het universum, maar is het in een onontcijferbaar geheimschrift geschreven dat '�zelfs door de grootste engelen niet wordt begrepen'

6.2.9 Metatron

Volgens rabbi�s is de aartsengel Metatron de allergrootste engel, maar in zijn �christelijke gedaante� roept hij nogal wat vragen op. Onder de titels �vorst van het Goddelijk Aangezicht�, �engel van het verbond�, �koning der engelen� en �de lagere JHWH� is hij belast met het in stand houden van de aarde. Hierbij loopt hij nog weleens voor de voeten van andere aartsengelen (in het bijzonder Micha�l) die zich op dezelfde terreinen bewegen. Metatron schijnt voor een gedeelte verantwoordelijk te zijn voor de gruwelen die �het uitverkoren volk� in het Oude Testament heeft moeten ondergaan. In het bijzonder in het boek Exodus worden er de meest gruwelijke zaken over het volk afgeroepen, wat volgens veel mensen op het conto van Metatron kan worden bijgeschreven. Maar is het niet zo dat de God in het OT een dualistische God is? Een God die het licht en het donker in zich draagt? Waarschijnlijk is het voor moeilijk te verkroppen dat God niet alleen Liefde is, maar dat hij alles is, ook het duistere. Dit is volgens mij de reden dat veel duistere zaken aan Metatron (de duivel?) worden toegeschreven. Metatron schijnt zeer groot van gestalte te zijn. Volgens het boek �Engelen; een bedreigde soort� van Malcolm Godwin is af te leiden uit het formaat van zijn tent (de Tabernakel) dat Metatron tussen de 2,40 en 3,90 meter lang moet zijn. In iedergeval blijft Metatron een vreemde eend in de bijt van de engelenwereld.

6.3 Engelen

Het laagst in de hi�rarchie der engelen en het dichtst bij de mens staan de engelen. Het Hebreeuwse woord voor engel is mal�akh wat �een boodschapper� betekent. De �moderne� engel wordt gezien als een boodschapper of bemiddelaar tussen God en de mensen. Een van de verschillende soorten engelen is de beschermengel. Zou het zo�n engel zijn geweest die mij heeft behoed voor ernstig hoofdletsel? Aan het hoofd van de beschermengelen staan Micha�l, Rafa�l, Gabri�l en Uri�l. Ze staan aan het hoofd van naties, staten en steden. Deze verantwoordelijkheid maakt dat ze zeer gevoelig zijn voor corruptie. Naast naties ed. beschermen engelen ook personen. Volgens de Talmoed krijgt iedere jood bij zijn geboorte 11.000 engelen mee. Het Christendom heeft geen officieel beleid op het gebied van beschermengelen, maar er zijn geschriften waarin staat dat iedere christen twee begeleiders heeft. Een voor de rechterhand, die hem tot het goede aanzet, en een voor de linkerhand, die hem tot het kwade probeert te verleiden. Denk hierbij maar aan tekenfilms zoals Tom en Jerry. Onder invloed van de new age is de engel voor veel mensen verpersoonlijkt met de helpende geesten uit de parapsychologie of entiteiten. In de occulte, mystieke en alchemistische leer is er sprake van dat er ook engelen zijn die zich met bijvoorbeeld natuurverschijnselen of karaktereigenschappen bezighouden. Zo houdt Rashi�l zich bezig met aardbevingen, Zeru�l met kracht, Eisheth Zenunim zich bezig met prostitutie en Teiai�l met de toekomst. De kerk heeft geprobeerd paal en perk te stellen aan het verbinden van engelen met natuurverschijnselen ed. , maar dit is mislukt.

6.3.1 De gevallen engelen

Naast goede engelen bestaan er (natuurlijk) ook slechte engelen. Een voorbeeld hiervan is Lucifer. Hij werd ooit morgenster, of lichtdrager genoemd. In het oude testament wordt er geen melding gemaakt van gevallen engelen. Hieruit zou je kunnen opmaken dat er vroeger anders werd gedacht over �de tegenstander van God�. Gezien een naam als morgenster zou je zelfs kunnen verwachten dat Lucifer (of Satan; wat tegenstander betekent) ooit in de ogen van de mensheid aan de kant van God heeft gestaan. De Satan waar we het tegenwoordig over hebben verscheen voor het eerst in het Nieuwe Testament. Samen met een derde van de �hemelse heerscharen� was hij in de poel des verderfs gevallen. Er zijn vele verhalen over de val der engelen; de duivel zou inderdaad een afsplitsing zijn van God, de engelen zouden zich hebben vergrepen aan aardse vrouwen, er zou sprake zijn van oorlog ten tijde van de schepping... Het houdt niet op. Ik hou nu wel op met schrijven over deze groep engelen. Elke keer dat ik iets aan dit hoofdstukje wil toevoegen of iets over Metatron wil schrijven, crashed mijn computer. Al een keer of vier ben ik op deze wijze hele stukken tekst kwijt geraakt (dit hoofdstuk en die over Metatron was in eerste instantie veel langer). En dit is geen grapje.

Bronnen

• Engelen: een bedreigde soort / Malcolm Godwin - Rijswijk : Elmar, cop. 1992 � 225 p
• Engelen: wezens van licht, hemelse boodschappers, bewakers van de mens / Paula Giovetti � East-West Publications, cop. 1992. � 164 p
• Engelen en hun invloed op ons bestaan / Hope Price - 's Gravenhage :BZZT�H, 1993 - 224 p.
• Rondom ons zijn engelen ? / H. Veldhuizen. - Leiden : Groen, 1995, - 128 p.
• De hemelse hi�rarchie�n: rangorde en verscheidenheid / Hans Werneer Schroeder - Zeist : Christofoor. 1993 - 144 p.