Oostenrijk

Factsheet

Hoofdstad	Wenen (Wien)
Inwoners	8.184.691 (juli 2005)
Oppervlakte	83.870 km�
Munteenheid	Euro (EUR)
Tijdzones	UTC+1 (geen verschil)
Web TLD	.at
Landnummer	0043
Reisdocumenten	ID-kaart
Vaccinaties	Geen verplicht

Oostenrijk (Republik �sterreich) is een klein, bergachtig Midden-Europees land. Er wonen ongeveer 8 miljoen mensen. De voertaal is Duits, in sommige streken wordt ook Hongaars, Sloveens of Italiaans gesproken.

Ligging, landschap en klimaat

Oostenrijk grenst in het noordwesten aan Duitsland, in het noorden aan Tsjechi�, in het noordoosten aan Slowakije, in het oosten aan Hongarije, in het zuidoosten aan Sloveni�, in het zuidwesten aan Itali� en in het westen aan Liechtenstein en Zwitserland. Het hoogste punt is de 3.798 meter hoge berg Grossglockner. Het laagste punt, 115 meter, is te vinden in de Neusiedlersee die tussen Oostenrijk en Hongarije ligt. Oostenrijk is volledig door andere landen ingesloten en ligt dus niet aan zee.

Een groot gedeelte van Oostenrijk behoort tot de Alpen. Richting de Donau en Hongarije gaan de Alpen over in heuvelland. Het oostelijke deel van Burgenland is vrij vlak.

Oostenrijk kent zowel een land- als een bergklimaat. In de bergen kan 's winters veel sneeuw vallen en op de gletsjers is eeuwige sneeuw te vinden. 's Zomers is het hier mild. In de lagere streken in het oosten is het in de winter wat minder koud en in de zomer warmer.

Cultuur en godsdienst

Het is niet mogelijk om over de Oostenrijkse cultuur te spreken. Het land kent diverse invloeden van buitenaf en het westen verschilt daardoor wezenlijk van het oosten, terwijl het noorden op veel punten niet te vergelijken is met het zuiden. In het oosten van Oostenrijk en zeker in de hoofdstad Wenen zijn veel invloeden uit Tsjechi�, Hongarije en het voormalige Joegoslavi� te herkennen, bijvoorbeeld in de straatnamen, de achternamen en in het eten. Daarnaast verschilt de 'Grossstadt'-cultuur veel van het leven in de dorpen. In Wenen heerst een echte 'Konditorei'-cultuur en de stad ademt de keizerlijke sfeer van weleer uit. In het zuiden van Oostenrijk zijn meer Italiaanse invloeden te vinden, terwijl het westen meer Duits is. De wintersportgebieden zijn een verhaal apart, aangezien Frans Bauer en de Hermes House Band tegenwoordig bij elke Salzburger en Tiroler bekend zijn.

De Oostenrijkers zijn overwegend katholiek. Een klein percentage is protestants (luthers).

Geschiedenis

Tot het einde van de Eerste Wereldoorlog was Oostenrijk een Europese grootmacht onder de naam Oostenrijk-Hongarije en werd het geregeerd door de Habsburgerse keizers. De moord op de Oostenrijkse kroonpretendent Franz-Ferdinand in Sarajevo in de zomer van 1914 was de directe aanleiding tot de Eerste Wereldoorlog. Na deze oorlog werd Oostenrijk een republiek met de omvang die het ook nu heeft. In 1938 werd Oostenrijk geannexeerd door nazi-Duitsland (der Anschluss) wat door veel Oostenrijkers uitbundig werd gevierd. Tijdens de Tweede Wereldoorlog vochten de Oostenrijkers dan ook aan Duitse zijde mee. Veel Oostenrijkers waren lid van de nazi-partij en uit haar gelederen zijn zware oorlogsmisdadigers voortgekomen zoals Seyss-Inquart, Kaltenbrunner, Himmler en niet te vergeten Hitler zelf die oorspronkelijk een Oostenrijker was (zijn geboorteplaats was het grensdorpje Braunau am Inn boven Salzburg). Na afloop van de oorlog werd Oostenrijk net zoals Duitsland door de vier grote Geallieerde landen bezet; dit duurde tot 1955 toen Oostenrijk haar zelfstandigheid weer terugkreeg maar wel strikt neutraal moest blijven. Zij behoorde daarom noch tot de NAVO noch tot het Warschaupakt maar in de praktijk viel zij onder West-Europa.

Staat en politiek

Oostenrijk is een parlementaire democratie met als staatshoofd een president.

In de jaren tachtig en negentig ontstond veel beroering door de politieke partij FP� van J�rg Haider die in naam een liberale partij heette te zijn maar in de praktijk een extreem-rechtse partij bleek te zijn (geworden). Toen deze FP� in de jaren negentig opnieuw aan de regering deelnam kreeg Oostenrijk veel internationale kritiek te verduren.

In Oostenrijk bestaan nog twee andere, grotere politieke partijen die tezamen of afwisselend aan de macht zijn: de christen-democraten (�VP) en de sociaal-democraten (SP�). Een bekende SP�-premier was Bruno Kreisky die in de jaren zeventig en begin tachtig kanselier was.

De Oostenrijker Kurt Waldheim die secretaris-generaal van de Verenigde Naties was geweest werd eind jaren tachtig president; toentertijd werd tevens openbaar dat hij over een dubieus oorlogsverleden beschikte waardoor hij in een politiek isolement geraakte.

Een andere bekende Oostenrijker is de in 2005 overleden Simon Wiesenthal. Omdat hij joods was kwam hij tijdens de oorlog in diverse concentratiekampen terecht maar hij wist de holocaust te overleven. Na de oorlog legde hij zich volledig toe op het opsporen en voor het gerecht brengen van oorlogsmisdadigers. Mede dankzij hem werd zo de beruchte Adolf Eichmann gearresteerd die een van de leiders van de holocaust was.

Oostenrijk is opgedeeld in negen 'Bundesl�nder' of deelstaten, te weten:

1. Burgenland - Eisenstadt
2. K�rnten (Karinthi�) - Klagenfurt
3. Nieder�sterreich - Linz
4. Ober�sterreich - Sankt P�lten
5. Salzburgerland - Salzburg
6. Steiermark (Stiermarken) - Graz
7. Tirol - Innsbruck
8. Vorarlberg - Bregenz
9. Wien (Wenen) - Wien

Wenen is niet alleen een deelstaat maar ook de hoofdstad van Oostenrijk. In de stad, waar 1,5 miljoen mensen wonen, speelt het politieke leven zich sinds oudsher af.

De nationale feestdag valt sinds 1965 op 26 oktober. Op deze datum wordt herdacht dat Oostenrijk in 1955 haar neutraliteit afkondigde. Het volkslied is 'Land am Berge, Land am Strome', een ode aan de natuur van het land.

Financi�n en economie

Met een Nederlandse bank- of giropas kan uit elke Oostenrijkse pinautomaat ('Bankomat') geld gehaald worden. Hier zijn geen kosten aan verbonden. Pinautomaten zijn te herkennen aan een groen/blauw gekleurde B. De munteenheid in Oostenrijk is de Euro.

Toerisme

Het westen van Oostenrijk is vooral bekend vanwege de bergen, waar vele wintersportliefhebbers uit binnen- en buitenland in de winter hun toevlucht zoeken.

Nederlanders bezoeken Oostenrijk vooral in de winter om te kunnen ski�n, snowboarden of langlaufen in de vele sneeuw die er jaarlijks valt. In het westen van Oostenrijk is het daardoor bijna onmogelijk om een dorp tegen te komen waar zich geen toeristen genesteld hebben. Onder andere Zell am See en Kaprun, Kirchberg en het Zillertal zijn populaire gebieden. Ski�n kan ook in het oosten van Oostenrijk, maar omdat de bergen hier veel lager zijn is het gebied minder sneeuwzeker en daardoor minder goed voorzien van skipistes.

's Zomers wordt Oostenrijk veel bezocht door wandelliefhebbers die de bergen intrekken, maar ook cultuurliefhebbers komen prima aan hun trekken. Met name Wenen, Salzburg en Graz zijn steden die zeker een bezoek waard zijn.

Weetjes

• In Oostenrijk wordt doorgaans geen 'Hochdeutsch' (Algemeen Beschaafd Duits) gesproken, maar een dialect dat vergelijkbaar is met het Vlaams ten opzichte van het Nederlands. Daarnaast kent elke streek haar eigen dialect dat veelvuldig gebezigd wordt.

• Oostenrijk is twee keer zo groot als Nederland maar heeft de helft minder inwoners.

• De oudste dierentuin ter wereld is te vinden in Wenen, Tiergarten Sch�nbrunn.

• Spreek een onbekende altijd aan met 'Sie' (u). In Oostenrijk is het veel gebruikelijker om te vousvoyeren dan in Nederland.

Belangrijke websites

• Homepage van de Nederlandse ambassade in Oostenrijk
• Overzicht van de Nederlandse consulaten in Oostenrijk

Links

• CIA The World Factbook
• Kaart (vergroten)
• Landenweb
• Startpagina
• Toeristenbureau
• Weer

Terug naar het landenoverzicht.